15. januar kroz istoriju: Uvedena prohibicija u SAD

15. januar kroz istoriju: Uvedena prohibicija u SAD

Prohibicija je zakonska zabrana proizvodnje, prodaje i transporta alkoholnih pića sa ciljem djelimičnog ili potpunog iskorjenjivanja alkoholizma.

Od davnina je bilo pokušaja zabrane konzumacije alkoholnih pića, a zna se da su to pokušali provesti čak i Asteci. Isto su pokušali provesti u drevnoj Kini, feudalnom Japanu, polinezijskom arhipelagu, Islandu, Finskoj, Norveškoj, Švedskoj, Rusiji, Kanadi i Indiji, ali se danas striktno provodi u nekoliko muslimanskih zemalja.

Većina zemalja koje su se pokušale prohibicijom riješiti alkoholizma uskoro su od tog odustale. Tako je Finska, koja je prohibiciju uvela 1919, od nje odustala 1931, a Sjedinjene Američke Države koje su je usvojile kroz Volstedov zakon na današnji dan, 15. januara 1920, ukinule su je 1933.

Do januara 1920. prohibicija je već bila na snazi u 33 država SAD, koje pokrivaju 63% ukupnog stanovništva.

Prohibicija je dovela do novog tipa kriminala velikih švercera alkoholom, od kojih je Al Kapone bio najveći. Pretpostavlja se da je godišnje zarađivao 60 miliona tadašnjih dolara. Između švercerskih bandi izbijali su pravi mali ratovi sa puno žrtava. Poznat je događaj na Valentinovo u Čikagu 1929, kada je Kaponeova banda ubila sedam članova rivalske bande Bagsa Morana.

Glavni zagovornici prohibicije vremenom su se razočarali njenim rezultatima, jer se povećala ilegalna proizvodnja i prodaja po tajnim točionicama, koju represivne policijske metode nisu uspjele zaustaviti, već su kao nuspojavu dovele do smanjenja slobode pojedinca. Američki demokrati usvojili su 1932. izbornu platformu kojom se poziva na ukidanje prohibicije. Njihova pobjeda na predsjedničkim izborima 1932. bila je posmrtno zvono 18. (prohibicijskog) amandmana, koji je ratifikovan krajem januara 1919. godine.

Američki kongres je u februaru 1933. usvojio rezoluciju kojom se predlaže 21. amandman na ustav, a kojim se ukidao 18. amandman. Juta je 5. decembra 1933. postala 36 država koja je ratifikovala 21. amandman i time je prohibicija ukinuta.

Ostali događaji na današnji dan

1891. – Rođena Diana Budisavljević, humanitarka austrijskog porijekla koja je tokom Drugog svjetskog rata spasila 15.336 djece iz ustaških logora smrti u NDH;

1895. – U Sankt Peterburgu premijerno je izveden balet “Labuđe jezero” Pjotra Iljiča Čajkovskog;

1919. – U Berlinu poslije neuspelog ustanka ubijene vođe njemačkog radničkog pokreta Rozalija Luksenburg i Karl Libkneht;

1929. – Rođen Martin Luter King, američki teolog, borac za ljudska prava i dobitnik Nobelove nagrade za mir;

1960. – Eta Džejms, R&B i gospel pjevačica, potpisuje ugovor s izdavačkom kućom “Chess Records”, te uskoro objavljuje hitove “At Last”, “All I Could Do Was Cry” i “Trust in Me”;

1971. – Predsednici Egipta i Prezidijuma Vrhovnog sovjeta SSSR, Anvar el Sadat i Nikolaj Podgorni, svečano otvorili Asuansku branu na rijeci Nil. Radovi trajali 11 godina;

1998. – SAO Istočna Slavonija, Baranja i Zapadni Srijem, ranije istočni dio Republike Srpske Krajine, mirnim je putem reintegrisana u ustavnopravni sistem Republike Hrvatske;

2001. – Početak rada na engleskoj verziji Vikipedije.

Srpskainfo

CATEGORIES
Share This