Šmit zabranio provođenje spornih zaključaka NSRS, reagovala ambasada SAD-a

Ured visokog predstavnika u Bosni i Hercegovini (OHR) zabranio je danas zaključke koji su krajem 2024. godine usvojeni na Narodnoj skupštini Republike Srpske (NSR), a kojima se pokušava blokirati donošenje bilo kakvih odluka na nivou Bosne i Hercegovine zbog suđenja entitetskom čelniku Miloradu Dodiku protiv kojega se na Sudu BiH vodi postupak zbog nepoštivanja odluka visokog predstavnika Kristijana Šmita.

“Nepromišljeno djelovanje NSRS”

Danas su se oglasili iz OHR-a navodeći, između ostalog, da su donijeli Nalog kojim se proglašava da se Zaključcima NSRS donesenim na njenoj 16. posebnoj sjednici održanoj 24. i 25. decembra 2024. godine, krše obaveze i odgovornosti Republike Srpske prema Aneksu 4 i Aneksu 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u Bosni i Hercegovini.

“U svjetlu ovih činjenica, visoki predstavnik donosi Nalog kojim se svaki pokušaj provedbe opasnih elemenata gorespomenutih zaključaka, koji pozivaju na djelovanje, proglašava zabranjenim i kažnjivim po zakonu. Prema tome, od vladajuće koalicije u Republici Srpskoj prvenstveno zavisi hoće li biti zakonskih posljedica ili ne. Visoki predstavnik poziva članove NSRS da razmisle o posljedicama takvih postupaka i na brzinu sastavljene pravno neutemeljene mješavine skupštinskih odluka koje se odnose na konkretno pitanje. Pravo na pošteno suđenje mora biti zaštićeno zagarantovanim procedurama i poštovanjem vladavine prava, a ne stvaranjem unilateralnih pravila.”, poručili su iz OHR-a te dodali:

“Zaključci koje je usvojila Narodna skupština Republike Srpske na 16. posebnoj sjednici 24. i 25. decembra 2024. predstavljaju nepromišljen pokušaj Narodne skupštine Republike Srpske da stvori posebna pravila za konceptualno i pravno negiranje načela Dejtonskog mirovnog sporazuma, koji je temelj za pravni okvir Bosne i Hercegovine. Svako nepoštivanje ovog sporazuma dovest će u pitanje stabilnost i pravni integritet zemlje i mogućnost uravnoteženja političkih pozicija na pošten i demokratski način”.

Reagovali i iz Američke ambasade

Odmah su reagovali i iz Američke ambasade u Bosni i Hercegovini odakle su pozdravili ovu odluku OHR-a.

“Sjedinjene Države pozdravljaju odluku visokog predstavnika da se odbrani Dejtonski mirovni sporazum i zaštite pravosudne institucije i institucije vladavine prava BiH na državnom nivou zabranom provođenja zaključaka koje je Narodna skupština Republike Srpske usvojila na 16. posebnoj sjednici 24. i 25. decembra. Sjedinjene Američke Države podržavaju suverenitet, teritorijalni integritet i multietnički karakter Bosne i Hercegovine, kao i njen kontinuirani napredak na putu ka ecroatlantskim integracijama”, poručili su iz Američke ambasade.

Podsjetimo, Posebnu sjednicu Narodne skupštine RS iznenada je sazvao njen predsjednik Nenad Stevandić, osoba koja je kao i Dodik i gotovo svi njegovi bliski saradnici pod američkim sankcijama.

NSRS usvojila zaključke u jeku rasprave o nastavku suđenja Dodiku

Sjednica je sazvana u jeku rasprave o tome može li i pod kojim uslovima Dodik učestvovati u nastavku suđenja uoči ročišta zakazanog za 30. decembar nakon operacije kojoj je bio podvrgnut u Beogradu ranije tog mjeseca prošle godine radi uklještenja jednjaka.

Zaključci koje je usvojila Narodna skupština RS-a su sljedeći:

• Narodna skupština Republike Srpske usvaja Informaciju o urušavanju pravnog poretka u BiH kršenjem Dejtonskog sporazuma protivpravnim djelovanjem visokih predstavnika u BiH, antidejtonskim djelovanjem Ustavnog suda BiH, Suda i Tužilaštva BiH.
• NSRS ostaje privržen poštovanju teritorije i podijeljenog suvereniteta između entiteta i BiH definisanog Opštim okvirnim sporazumom za mir u BiH, naročito Aneksom II.
• NSRS konstatuje da su u BiH teško narušeni pravni sistem i pravna sigurnost svih građana RS-a i BiH s obzirom na donošenje nezakonitih odluka od strane svih dosadašnjih visokih predstavnika, ali i Christiana Schmidta koji nije izabran za visokog predstavnika u skladu s Aneksom X Dejtonskog sporazuma. NSRS podsjeća da visoki predstavnici nemaju mandat da vrše ustavotvornu i zakonodavnu vlast nametajući sopstvena i personalna rješenja kao opšteobavezujuća
• NSRS konstatuje da pravni sistem Evropske unije ne prihvata mogućnost da neizabrani stranac donosi zakone umjesto demokratski izabranih institucija te zahtijeva od imenovanih i izabranih predstavnika RS-a iz srpskog konstitutivnog naroda u zajedničkim institucijama da obustave odlučivanje iz domena evropskih integracija sve dok se ne uspostave uslovi da se proces evropskih integracija odvija u skladu s postulatima demokratije i vladavine prava
• NSRS zahtijeva da se ponište akti koji su proistekli iz neustavnih radnji stranog pojedinca, koji po ustavu nije ni ovlašteni predlagač zakona niti zakonodavac te da se otklone devijacije koje su proistekle iz takvog neustavnog djelovanja kako bi se kretanje ka EU neometano nastavilo
• NSRS konstatuje da su institucije pravosuđa na nivou BiH, Sud BiH, Tužilaštvo BiH i VSTV neustavne kategorije, koje je nametnuo visoki predstavnik donošenjem nezakonitih odluka, suprotnost Ustavu BiH, vladavini prava i svim demokratskim načelima
• Narodna skupština RS-a konstatuje da neustavni Tužilaštvo BiH i Sud BiH vode politički montiran proces protiv predstavnika Republike Srpske, a koji se zasniva na nezakonito nametnutim odlukama Christiana Schmidta, a iz razloga jer su predstavnika RS-a postupali isključivo u skladu s ustavnim i zakonskim ovlaštenjima u obavezama u okviru zakonodavnog postupka čiji je nosilac NSRS te u skladu s tim zahtijeva od istih da odmah obustave ovaj politički montiran proces
• NSRS upozorava da evropski pravni standardi zabranjuju vođenje nehumanih i degradirajućih sudskih postupaka protiv lica u stanju zdravstvene ugroženosti što Sud BiH upravo čini i udaljava BiH od evropskog puta. NSRS smatra da predsjednik RS-a i v.d. direktora Službenog glasnika RS-a ne treba da se odazivaju na pozive Suda BiH, dok predsjednik RS-a ne bude zdravstveno sposoban da učestvuje u postupku
• NSRS zahtijeva od imenovanih i izabranih predstavnika RS-a iz srpskog konstitutivnog naroda u zajedničkim institucijama BiH da obustave odlučivanje na nivou BiH, osim u slučaju odlučivanja po kojem se vrši prijenos nadležnosti s RS-a na nivo zajedničkih institucija ili se na drugi način ugrožava pozicija RS-a, sve dok EU ne obezbijedi normalne i pravične uslove i standarde suđenja u BiH, a koji ne postoje zbog protivustavnog i protivzakonitog donošenja odluka od strane neizabranog pojedinca, čiji se boravak u BiH ne može više opravdati ni na koji način.
• NSRS osuđuje miješanje Tužilaštva BiH u rad NSRS, koja po Ustavu RS-a vrši ustavotvornu i zakonodavnu vlast i čije odluke može preispitati samo Ustavni sud RS-a. NSRS konstatuje da je posljednjim spornim djelovanjem Tužilaštva BiH povrijeđeno pravno načelo podjele vlasti, što predstavlja atak na ustavno ustrojstvo BiH i krajnji pokušaj zastrašivanja narodnih poslanika čije su odluke suverene i zaštićene imunitetom
• NSRS konstatuje da zloupotreba Tužilaštva BiH i pokušaj miješanja u rad najvišeg predstavničkog tijela RS-a moraju biti personalizovani i procesuirani. U protivnom, NSRS će, u cilju zaštite Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH i ustavnog poretka RS-a, biti prinuđena da preduzme posebne mjere koje će biti u službi zaštite Dejtonskog sporazuma
• NSRS traži od Vlade RS-a da u najkraćem roku izradi i uputi u proceduru prijedlog dopuna Krivičnog zakona RS-a kojim će biti inkriminisano nepoštovanje i neizvršavanje odluka institucija i organa RS-a
• Ovi zaključci stupaju na snagu danom donošenja.

N1