Trampov šou, milijardu dolara za napad na najsiromašniju zemlji svijeta

Milijardu dolara, više od 800 vazdušnih udara i stotine žrtava presjek je američke operacije protiv jemenskih Huta, koju je sredinom marta pokrenula administracija predsjednika Donalda Trampa.

Huti su, istovremeno, oborili sedam američkih dronova ”riper” vrijednih oko 200 miliona dolara. U manevru izbjegavanja projektila, sa nosača aviona u Crveno more skliznuo je 60 miliona dolara vrijedni avion F-18.

Američki nosač aviona ”Hari Truman” oštro je okrenuo tokom manevra smišljenog kako bi se izbjegle dolazeće rakete. Sa palube su u Crveno more skliznuli borbeni avion F-18 i vučno vozio. Lakše je povrijeđen jedan od mornara.

”Cik-cak” plovidba više od 300 metara dugog broda dio je standardne procedure u slučaju raketnog napada, kakav su tog dana izveli Huti.

U sličnim napadima, Huti su od početka rata u Pojasu Gaze potopili dva i oštetili tridesetak teretnih brodova između tjesnaca Bab el Mandeb i Sueckog kanala, te u bar desetak navrata, bez rezultata, ispaljivali projektile na ratne brodove.

Projektil ispaljen na nosač aviona ”Hari Truman” čini se najozbiljnijim pokušajem da se sa teritorije Jemena pogodi neki ratni brod.

Početkom prošle godine, jedan od američkih razarača je bio prinuđen da upotrijebi odbrambeni sistem ”Falanks” kako bi neutralisao dolazeću raketu.

Taj sistem čini radar i višecevni, hidraulikom pokretani sedmocijevni top kalibra 30 milimetara, koji ispaljuje oko 7.000 projektila u minutu.

Projektil je, navodno, pogođen nekoliko sekundi prije udara u razarač.

Trampova usluga Evropljanima

Operacija je pokrenuta pošto je američki predsjednik Donald Tramp najavio da će „otvoriti“ plovni put kroz Crveno more, koji je u velikoj mjeri blokiran još od početka rata u Pojasu Gaze oktobra 2023. godine.

Akcija koju je zamislio Tramp počela je 15. marta, devet dana prije nego što je „Atlantik“ objavio da je urednik Džefri Goldberg, koji se nekim čudom našao u grupi „Houthi PC Small Group“, pripreme i napad pratio iz minuta u minut.

„Signalizacija“ je, takođe, i prvo ozbiljno curenje povjerljivih podataka u Vašingtonu od 2023. godine kada je Džek Tešira, uključujući detalje o kineskim balonima iznad SAD, sabotaži cjevovoda Sjeverni tok i naoružavanju Ukrajine.

Od tada, kako piše RTS Amerikanci su bombardovali 800 ciljeva u Jemenu, uključujući lansere projektila, komandne centre, skladišta balističkih i krstarećih raketa.

Operacija ”Raf rajder” (Rough Rider) osmišljena je kako bi se Huti onemogućili da ometaju plovidbu Crvenim morem, što je Trampova administracija proglasila ”uslugom Evropljanima”, pošto oni trpe najveću štetu od blokade ovog plovnog puta.

Poslije šest nedjelja raketiranja, američka Centralna komanda objavila je da je ubijeno nekoliko stotina boraca, ali i dva neimenovana visokopozicionirana komandanta.

Huti su, pak, naveli da su žrtve skoro isključivo civili.

Trampova akcija protiv Huta izazvala je prilično podozrenje među američkim vojnim analitičarima, koji su Bijelu kuću upozorili da slični, šest godina dugi pokušaji Saudijske Arabije, nisu donijeli nikakve rezultate.

Trampov tim našao se na meti dodatnih kritika pošto Amerikanci, po svaku cijenu, žele da izbjegnu direktno mješanje u bilo kakvu krizu na Bliskom istoku, poslije traumatičnih iskustava koje su imali tokom avantura mlađeg Džordža Buša u Avganistanu i Iraku.

Kad padaju dronovi

Tokom nove operacije američke avijacije, Huti su oborili sedam dronova ”MQ-9 Reaper” vrijednih oko 200 miliona dolara.

Sve ove letjelice uništene su od 31. marta do 22. aprila, dok su samo tokom prethodne sedmice oborena tri ”ripera”.

Američki stručnjaci, navodi Centralna komanda, još ispituju razloge zbog kojih su popadali dronovi, ali gotovo nema nikakve dileme da su uništeni vatrom sa zemlje.

Istovremeno, čini se da su Amerikanci, posljednjih sedmica, donekle promjenili taktiku napada, pa su sa infrastrukturnih objekata počeli da raketiraju mjesta na kojima se, navodno, skrivaju lideri Huta.

U ponedjeljak, vlasti u Sani saopštile su da je u američkom vazdušnom napadu, ubijeno bezmalo 70 migranata iz Afrike, pošto su projektili pogodili prihvatni centar.

Odmah zatim, lokalna televizija ”El masira” prikazala je snimke dijelova tijela prekrivenih ruševinama. U ovom izveštaju se navodi i da je ranjeno najmanje 40 osoba, mahom migranata.

Bitka za Crveno more

Najveći problem, napadi Huta napravili su u Crvenom moru, gdje su suštinski dramatično poremetili pomorski saobraćaj i brodarske kompanije natjerali na 6.500 kilometara duži put oko Rta dobre nade.

Vraćajući pomorski saobraćaj na rutu koja je u velikoj mjeri napuštena poslije otvaranja Sueckog kanala 1869. godine, Huti se smatraju direktnim krivcima za značajna povećanja cijena prevoza i osiguranja, ali i velika kašnjenja isporuka.

Zbog toga je cijena kontejnerskog prevoza porasla četiri puta, te sada najam kontejnera iz Šanga do luka u Grčkoj košta 8.700 dolara.

Dok su cijene transporta rasle, Huti su najmanje 130 puta napali teretne brodove u Crvenom moru, ali su ozbiljnu cijenu platile i vlasti u Egiptu, pošto prolaz velikih teretnih brodova kroz Sueci kanal može da košta do milion dolara.

Međunarodni monetarni fond objavio je nedavno da je Egipat izgubio oko 60 odsto prihoda od Sueckog kanala.

U pokušaju da spriječe Iran da uspostavi kontrolu nad dva ključna pomorska puta na Bliskom istoku – nad Ormuskim tjesnacom i moreuzom Bab el Mandeb – Amerikanci su formirali koalicionu flotu sa zadatkom da presreće projektile i bespilotne letjelice koji Huti iz Jemena lansiraju ka brodovima u Crvenom moru.

Agencije