22. januar kroz istoriju: Rođen Sava Šumanović

22. januar kroz istoriju: Rođen Sava Šumanović

Sava Šumanović je jedan od najznačajnijih slikara srpske umjetnosti 20. vijeka, a njegov opus obuhvata 800 slika i 400 crteža i skica.

Rođen je na današnji dan, 22. januara 1896. u Vinkovcima, na teritoriji današnje Hrvatske, a kada je imao četiri godine njegova porodica se preselila u Šid.

Roditelji Milutin i Persida poticali su iz uglednih porodica iz ovog mjesta, oboje su bili školovani i imali jake porodične veze i u Zagrebu i u Beogradu.

Poslije gimnazije u Zemunu, Sava 1914. upisuje slikarstvo u Zagrebu, na početku Prvog svjetskog rata. Završava je sa odličnim uspjehom, a njegova platna iz tog perioda ukazuju na simbolizam i tada popularnu secesiju.

U jesen 1920. odlazi na nekoliko mjeseci na usavršavanje u Pariz, tada kulturni centar svijeta. Po povratku u Zagreb slika u novom stilu kubizma, čiji je sljedbenik bio njegov francuski učitelj Andre Lot, ali lokalna konzervativna publika njegov stil prihvata s rezervom.

U Pariz će otići ponovo 1925, kada je prodao 20 slika jednom advokatu.

Dvije godine kasnije je naslikao najznačajnije djelo, Pijani brod. Ova slika monumentalnih dimenzija nastala je u grčevitom radu za samo sedam dana i noći.

slika Pijani brod
FOTO: SAVA ŠUMANOVIĆ/WIKIPEDIA

Istoričar Milan Ristović u toj slici „gdje se ne zna ko je kapetan ili su svi kapetani”, a brod se prevrće čas na jednu, čas na drugu stranu, tumači kao predviđanje fašizma koji će svijet uskoro gurnuti u katastrofu.

Tokom posljednje decenije života naslikao je 600 slika, a njih 417 se čuva u galeriji u Šidu, u kojem je živio od 1930.

Na Veliku Gospojinu, 28. avgusta 1942. godine, Savu su, zajedno sa još 150 Srba iz Šida, oko 6 sati ujutru, uhapsile ustaše i odvele u Hrvatsku Mitrovicu (ovaj naziv Sremska Mitrovica je nosila za vrijeme postojanja NDH). Svi oni su poslije mučenja strijeljani, vjerovatno 30. avgusta, poslije čega su sahranjeni u zajedničku masovnu grobnicu.

Ostali događaji na današnji dan

1840. – Prvi britanski doseljenici stigli na Novi Zeland;

1879. – Zulu ratnici u bici kod Isandlvane masakrirali britanski ekspedicioni korpus;

1894. – Umro pjesnik Vojislav Ilić, koji se smatra osnivačem moderne srpske lirike i tvorcem verističkog izraza. Značajno uticao na srpsku poeziju pred kraj XIX vijeka;

1905. – Carske trupe u Petrogradu pucale na demonstrante, uglavnom radnike, koji su u maršu krenuli na carski Zimski dvorac, zahtijevajući demokratske slobode, kraj rata s Japanom i uspostavljanje ustavotvorne skupštine. U „krvavoj nedjelji“, kako je kasnije nazvan taj dan, ubijeno najmanje 500, a ranjeno više hiljada ljudi;

1953. – Rođen Džim Džarmuš, američki režiser, producent i glumac;

1980. – Uhapšen sovjetski disident, fizičar Andrej Saharov, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1975. Počasti su mu oduzete i protjeran je iz Moskve u Gorki;

2012. – Na referendumu o pristupanju Hrvatske Evropskoj Uniji, građani Hrvatske i hrvatsko iseljeništvo izjasnilo se dvotrećinskom većinom za ulazak u EU, koji je predviđen 1. jula 2013. godine;

2022. – Umro Aleksandar – Aki Rahimovski, pjevač zagrebačke rok grupe “Parni valjak”.

Srpskainfo

CATEGORIES
Share This