Više prikupljenog novca od PDV-a, a manje opštinama
Milijarde narodnog novca pune državnu kasu. Ponovo su zabilježeni rekordni prihodi od indirektnih poreza na nivou BiH, ali i pad po istom osnovu u budžetu Republike Srpske. Zašto?
U prvih 10 mjeseci po osnovu indirektnih poreza u državnu kasu slilo se 8 milijardi 800 miliona maraka, odnosno 588 miliona KM više nego lani. Međutim, uprkos ovom rastu u rebalansu budžeta Srpske došlo je do pada prihoda po ovom osnovu u odnosu na prvobitno planirani budžet.
“Procjenjujemo da će indirektni porezi biti manji za 50 miliona maraka. Inače rast tih poreza je 4,9 %. Mi smo planirali da će biti 7,5 % ali ni na niovu BiH rast tih prihoda nije dostigao 7% . Zašto smo imali pad? Jedan od razloga je što je povećan budžet BiH za 150 miliona nakon našeg donošenja budžeta.”, izjavila je Zora Vidović, ministar finansija Republike Srpske.
Budžet bh. institucija povećan je za 23% što je 155 miliona maraka manje u budžetu Srpske za ovu godinu.
“SNSD je upravo taj koji je podržao takav zakon i njihovim glasanjem povećao se budžet Oružanih snaga, navodno neustavnih, antidejtonskih institucija, zatim pravosudnih kao što su VSTS BiH, Tužilaštvo BiH, Ustavni sud BiH… Njihovi budžeti su značajno povećani, a nama u rebalansu 50 miliona manje.”, naglašava Mirjana Orašanin, ekonomista i poslanik SDS u NS Republike Srpske.
To najviše pogađa lokalne zajednice. Sve opštine u Republici Srpskoj dobile su 13,7 miliona maraka manje, izjavila je ministarka finansija.
Tako je budžet Bijeljine za prvih 6 mjeseci manji za 8% prihoda od indirekntih poreza, opština Tesilić za 7%, opština Istočna Ilidža dobila je 9,4 % manje prihoda, ističe Orašanin i dodaje da su to značajni prihodi za realizaciju projekata i opstanak tih lokalnih zajednica.
Budžet Srpske je u konstantnom deficitu. Rebalans predviđa za milijardu 161 milion maraka veće zaduženje. Istovremeno, Fiskalni savjet upozorava da Republici Srpskoj prijeti nelikvidnost ukoliko nastavi ovako.
“Stvar je vrlo jednostavna: podigne se kredit, isplate se plate i penzije. Te plate i penzije ulaze u društveni proizvod, a ta sredstva koja dobiju korisnici plata i penzija se potroše, naplate se porezi, to ide u finansiranje budžeta, objašnjava ekonomista Aleksa Milojević.
“Mi živimo od inostranstva 70% to je tragična situacija. Mi od 10 milijardi zaradimo samo 3 milijarde, a trošimo 10.”, navodi Milojević.
Zato svakodevno troše građani. Sa svakim kupljenim litrom goriva izdvajaju od 30 do 45 pfeninga u državnu kasu.
“Ako govorimo o akcizama na naftu i naftne derivate onda je po tom osnovu u 9 mjeseci 2023. ukupno prikupljeno 348 miliona KM. To su samo akcize.
Pored akciza kada govorimo o putarini za izgradnju puteva koja iznosi 0,15 KM po litru derivata dodatno je prikupljeno 168 miliona maraka u ovoj godini, a za putarinu za izgradnju autoputeva i rekonstrukciju ostalih puteva je prikupljeno 279 miliona KM.”, izjavio je za BN Ratko Kovačević, portparol UiO BiH.
Problem je što nemamo namjensku upotrebu zarade od akciza, kaže ekonomista Aleksa Milojević. Umjesto u izgradnju autoputeva i infrastrukturni razvoj, za šta su i namijenjeni, ovi prihodi odlaze u tekuću potrošnju.
(BN)
