Procjena izbornih rezultata za (grado)načelnike: I u Posavini i Semberiji  politička scena POLARIZOVANA na DVA KANDIDATA, Doboj “GRAD SLUČAJ” (3)

Procjenu izbornih rezultata na osnovu koalicionih kapaciteta glasova kandidata za (grado)načelnike na lokalnim izborima 2024. nastavljamo sa IJ 4, 5 i 6. Prostor na kojem SNSD sa koalicionim partnerima nije toliko dominatan kao u IJ 1,2 i 3, ali na kojem su takođe glasovi i stranke polarizovani na vlast i opoziciju.

Tako u IJ 4 u Derventi na izbore izlaze tri kandidata: SDS, SNSD i nezavisni. Ključna utakmica će se voditi između kandidata SDS i SNSD. Na prošlim lokalnim izborima je SDS “pobjedio” za načelnika, ali su glasovi poštom, uglavnom hrvatski, naknadno prevagnuli za kandidata SNSD-a. Tada je najjača bila lista SNSD sa 3.643 glasova, a slijedili su SDS sa 2.505, SP 1.659, PDP 1.387, US 891, DNS 813, SPS 675, NDP 659, SDP 621, HDZ 506 itd. Na opštim izborima 2022. SNSD je imao 3.668, SDS 2.603, PDP 1.446, SP 1.236, DNS 956, US 587, Pokret za državu 437, Za pravdu i red 293, SPS 263 itd. Kolaicioni kapacitet je i sada na strani SNSD, ali treba imati u vidu da je na prošlim opštim izborima Jelena Trivić pobjedila Milorada Dodika za 300 glasova (5.520:5.223), kao i da je kandidata SDS za načelnika na zadnjim lokalnim izborima izgubio za nepunih 400 glasova.

U Brodu na ove izbore izlaze dva kandidata: SDS i SNSD. Na prošlim lokalnim izborima je pobjedio kandidat SDS sa preko hiljadu glasova razlike, tačnije 1.065 (4.618:3.553). Tada je lista SNSD bila prva sa 2.244, a slijedio je SDS sa 1.674, SP 1.067, Narodna stranka radom za boljitak 630, PDP 476, HDZ 470 itd. Na ooštim izborima 2022. pobjedio je SDS sa 2.114 glasova, a SNSD imao pad na 1.731, SPS 667, PDP 511, SP 455, Pokret za državu 239, NPS Darko Banjac 197, Za pravdu i red 146 itd. Dakle, koalicioni kapacitet je prilično izjednačen, ali je u blagoj prednosti aktuelna načelnička pozicija SDS. Na prošlim opštim izborima je Jelena Trivić pobjedila Milorada Dodika za 700 glasova.

U Vukosavlju u izbornu trku idu 3 kandidata: SDP, SNSD i SDS. Na proteklim lokalnim izborima je načelnik SNSD pobjedio bošnjačkog protivkandidata za 623 glasa (1.187:564). Tada je SNSD bio najjača stranka sa 503 glasa, a slijedili su SDA 349, SDP 239, SDS 193, DNS 178, SP 145, SBB 126, HDZ 68, PDP 45. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 511 glasova, a slijedili su Pokret za državu 475, SDS 184, NPS Darko Banjac 179, SP 71, DNS 48, PDP 38, Za pravdu i red 38 itd. Najjači koalicioni kapacitet ima SNSD, a podjela srpskih glasova može rezultovati pobjedom kandidata SDP-a.

U Modriči na izbore za načelnika idu dva kandidata: SDS i SNSD. Na prošlim lokalnim izborima je kandidat SDS ubjedljivo pobjedio sa 3.295 glasova razlike (7.630:4.335), ali si bila još dva kandidata SP (967 glasova) i Seljačke stranke (454). Takođe, najviše glasova je imala lista SDS 3.612, pa SNSD 2.826, DNS 2.142, SP 1.481, SPS 997, PDP 762, SDA 519 itd. Na opštim izborima 2022. je najviše glasova imao SDS 3.676, pa SNSD 2.436, NPS Darko Banjac 1.571, SP 1.016, Pokret za državu 747, PDP 632, SPS 518, DNS 384, Za pravdu i red 331 itd. Dakle, kandidati imaju imaju izjednačen koalicioni kapacitet, ali je u prednosti SDS jer ide sa aktuelne načelničke pozicije. Takođe, Jelena Trivić je na prošlim izborima pobjedila Milorada Dodika sa 6.111:3.983.

U IJ 5 u Tesliću su dva kandidata, SNSD i SDS. SNSD je lokalnim izborima 2020. imao 5.731 glas, a SDS 6.231. Partneri SNSD-a su imali: SPS 2.620 (ali su tada imali i svog kandidata za načelnika), DEMOS 1.210, DNS 822, US 502 i SP 255. PDP je imao 398, a bošnjačke stranke SDA 1.329 i SDP 792. Kandidat SDS je tada pobjedio sa 9.951 glasom, ispred kandidata SNSD sa 7.780, dok je kandidat SPS-a imao 3.261. Na opštim izborima 2022. SDS je osvojio 5.282 glasa, ispred SNSD-a 4.764, te SPS sa 3.427, SP 744, DEMOS 569, US 501, Za pravdu i red 241, PDP 209, DNS 144 itd. Pokret za državu koji je okupljao bošnjačke stranke je imao 1.564. Zbir koalicionih glasova SNSD je preko 10 hiljada, bez glasova bošnjačkih stranaka. Dakle, očekuje se tijesna izborna trka za načelnika i presudiće kvalitet kandidata, koaliciona disciplina glasova i glasovi Bošnjaka. Ono što može biti dodatni reper, a što daje veće izglede kandidatu SDS jeste pobjeda 2020. Jelene Trivić nad Miloradom Dodikom za 330 glasova.

U Doboju u izbornu trku za gradonačenika idu tri kandidata: SNSD, SDS i PDP 1990. Nakon što je tzv. “Obrenova grupa” prešla iz SDS u SNSD u Doboju je izvršen “udruženi zločinački poduhvat” i svaka politička alternative se teško uspostavlja. Na svakim izborima Doboj postaje “grad slučaj” zbog niza izbornih krađa i prevara, tako da je svaka alternativa jednoj do guše korumpiranoj lokalnoj vlasti istinski podvig. Male su šanse da kandidat SDS pobjedi, ali je sama njegova kandidatura za poštovanje. Izborne rezultate u ovom slučaju nećemo pominjati jer su oni irelevantni i neautentični, a jedini koji bi trebali da se bave izborima u ovoj lokalnoj zajednici jesu policija i pravosuđe.

U Petrovu su dva kandidata u trci za načelnika: SDS i SNSD. Iako je Petrovo jedan analogan slučaj Doboju i ista politička škola, ovdje postoji kakva-takva politička alternativa. Na lokalnim izborima 2020. je pobjedio SNSD sa 1.243 glasa, a slijedili su ga DNS 521, SDS 452, NDP 378, SP 357, US 283, SPS 149, PDP 121 itd. Aktuelni načelnik iz SNSD je tada svog protivkandidata iz SDS pobjedio sa 2.599:825. Na opštim izborima SNSD bilježi pad na 820 glasova, a slijedili su SP 722, DEMOS 384, SDS 313, US 236, SPS 126, Za pravdu i red 121, PDP 92 itd. Dakle, realne su šanse da kandidat SNSD podržan koalicionim strankama pobjedi, ali je puno važniji proces političkog ozdravljenja ove lokalne zajednice i uspostavljanja demokratske izborne atmospfere.

U Stanarima se SNSD za načelničku poziciju bori protiv svojih koalicionih partnera SP i US. Opozicija ovdje nema svog kandidata, ali je u SDS u nekoj vrsti političke kohabitacije sa US. Na lokalnim izborima 2020. je pobjedio kandidat US, a liste stranaka su ostvarile sljedeće rezultate: SNSD 2.050, US 976, SP 657, SDS 626, DNS 141, PDP 106 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 883, SP 875, US 761, SDS 498, DNS 221, PDP 135, DEMOS 113 itd. Dakle, podrška SDS može biti presudna u tijesnoj trci tri kandidata.

U IJ 6 u Šamcu imamo dva kandidata za načelnika: SDS i SNSD. SDs je na prošlim lokalnim izborima osvojio načelničku poziciju sa 3.335 glasova razlike, 6.158:2.823. Lista Narodnog pokreta aktuelnog načelnika je osvojila 2.279 glasova, ispred SNSD-a sa 1.693. SDS je tada podržao načelnika NP i osvojio 1.677 glasova, a slijedili su HDZ 874, DEMOS 745, SP 503, US 439, DNS 310, SPS 282 itd. Kasnije je došlo do spajanja NP i SDS. Na opštim izborima 2022. SDS je bio prva stranka sa 2.926 glasova, a slijedili su SNSD 1.502, SP 423, DEMOS 380, DNS 329, Za pravdu i red 161 itd. Koalicioni kapacitet SDS daje prednost njegovom načelniku na lokalnim izborima 2024.

U Donjem Žabaru su takođe dva kandidata: SDS i SNSD. Iako je SDS na lokalnim izborima 2020. imao najviše glasova 356, SNSD je osvojio načelničku poziciju sa 65 glasova razlike, 642:577. SNSD je tada imao 304 glasa, DEMOS 172, DNS 114, SP 104, SRS Vojislav Šešelj 101, NDP 58, a PDP 9. Na opštim izborima 2022. SDS je pobjedio sa 320 glasova, a slijedili su SNSD 291, SP 116, DEMOS 74, PDP 44, Za pravdu i red 23, US 18, NPS Darko Banjac 16, SPS 10 itd. Koalicioni kapacitet daje blagu prednost SNSD, ali će rezultat biti neizvjestan do kraja.

U Pelagićevu su 3 kandidata: SDS, SNSD i SP. Na prošlim lokalnim izborima je pobjedio načelnik iz SNSD kandidata iz SP sa 677 glasova razlike, 1.681:1.004. Na listama stranaka najjači je bio HDZ sa 434 glasa, a slijedili su SP 397, DNS 379, SNSD 301, US 194, SRS Vojislav Šešelj 133, DEMOS 131, SDS 117, PDP 110 itd. Na opštim izborima 2022. SNSD je osvojio 609 glasova, SP 322, PDP 188, DNS 165, US 161, SDS 159, HDZ 90, DEMOS 88 itd. Iako će se glavna bitka voditi između kandidata SNSD i SP, SDS traži svoju šansu u dijeljenju glasova “koalicionih” stranaka.

Za Brčko se izbori za načelnika provode naknadno, većinom glasova na Skupštini Brčko distrihta.

U Bijeljini je prijavljeno pet kandidata za poziciju gradonačelnika: SDS, SNSD, SDP, Pokret mora bolje i RSS. Jasno je da je ključna utakmica kandidata SDS i SNSD. Nakon napuštanja SDS od strane bivšeg gradonačenika Miće Mićića i spremanja sličnog scenarija kao u Doboju, SDS se ipak održao i izborio za gradonačelničku poziciju na zadnjim lokalnim izborima kada je njegov kandidat pobjedio Mićića, kojeg je podržavao i SNSD, razlikom od 3.096 glasova, 24.470:21.374. Tada su liste za odbornike osvojile: SNSD 12.040, SDS Semberija Mićo Mićić 8.500, DEMOS 6.253, PDP 4.689, SDS 4.190, SP 3.567, SDA 3.074, DNS 3.039, US 2.641, NDP 2.017 itd. Na opštim izborima 2022. SNSD je osvojio 15.650 glasova, a slijedili su SDS 10.827, DEMOS 5.107, PDP 4.307, NPS Darko Banjac 3.192, US 3.172, Za pravdu i red 2.697, SP 2.585, DNS 2.448, Pokret za državu 1.877 itd. Na opštim izborima 2022. je Jelena Trivić u Bijeljini pobijedila Milorada Dodika sa nepune dvije hiljade glasova razlike, a na referendum koji je za smjenu SDS-ovog načelnika organizovao SNSD sa koalicionim partnerima u Skupštini Grada se 68,11 posto građana izjasnilo protiv ili 32.294. Te reference daju za osnov da se očekuje pobjeda kandidata SDS za gradonačenika na ovim lokalnim izborima, iako ne treba potcijeniti značajan koalicioni kapacitet SNSD-ovog kandidata.

U Loparama su na izborima 3 kandidata: SDS, SNSD i nezavisni kandidat. Na lokalnim izborima 2020. je načelnik SDS pobjedio sa 3.057 glasova razlike, 4.830:1.773. SDS je bio prva stranka sa 3.251 glasova, a slijedili su SNSD 1.049, PDP 880, DNS 779, DEMOS 451, SP 440, US 127 itd. Na opštim izborima 2022. je SDS pobijedio sa 2.932 glasa, a slijedili su 1.339, PDP 449, SP 412, DEMOS 357, DNS 185, US 180 itd. Iako je nezavisni kandidat bivši odbornik SDS koji će odvući jedan dio glasova, procjena je da koalicioni kapacitet glasova načelnika SDS mu daje prednost nad kandidatom SNSD-a.

U Ugljeviku je 6 kandidata u trci za načelnika opštine: SDS, SNSD, Za pravdu i red, RSS, SNP i nezavisni. Ovako veliki broj kandidata govori o disperziji glasova, iako je ključna utakmica između kandidata SDS i SNSD. Na lokalnim izborima 2020. je načelnik iz SDS pobjedio sa 1.358 glasova razlike, 5.569:4.211. Tada su stranke osvojile: SDS 3.645, SNSD 2.509, DEMOS 925, DNS 651, SP 506, PDP 481, SDA 415, NDP 330 itd. Na opštim izborima 2022. je pobijedio SNSD sa 2.578, a slijedile su SDS 1.941, DEMOS 956, SP 843, NPS Darko Banjac 781, PDP 389, DNS 275, Pokret za državu 262, Za pravdu i red 248, SPS 167, US 126 itd. Koalicioni kapacitet daje prednost kandidatu SNSD, a posebno zabrinjava pad glasova SDS i značajna osipanja uticajnih članova te stranke u zadnje vrijeme.

Dakle, za razliku od predominacije SNSD sa koalicionim partnerima u IJ 1, 2 i 3, procjena u IJ 4,5 i 6 daje nešto drugačiju sliku odnosa snaga vlasti i opozicije. Iako ima manjih odstupanja od koalicione saradnje, odnos načelničkih pozicija je sa jednakim šansama, pola-pola, tako da SNSD sa koalicionim partnerima može očekivati pobjedu u 6 lokalnih zajednica, SDS u 5, a 3 su sa izjednačenim šansama, s tim da je jedna od njih u utakmici između SNSD i US. Grad Doboj je slučaj za sebe koji ne spada u domen političkih analiza.

(Nastaviće se)

ISTOK