Gradi se bez propisane dokumentacije: Asfaltna baza iznad Dabarskog polja prijetnja za ljude i okolinu

Oko 4 kilometra vazdušne razdaljine od mjesta Divin u opštini Bileća pokraj puta koji vodi prema Nevesinju, na lokalitetu sa koga se pruža pogled na Dabarsko i Fatničko polje, bez i jedne zakonom propisane dozvole niče nova asfaltna baza.

Za posljedice po životnu sredinu, ali i zdravlje ljudi zbog ovog, izuzetno zagađujućeg postrojenja, ne mare ni entitetske, a ni lokalne vlasti.

Asfaltne baze miješaju šljunak i pijesak sa derivatima sirove nafte da bi se napravio asfalt koji se koristi za izradu puteva, auto-puteva, parkirališta itd.

Stručnjaci upozoravaju da ove baze oslobađaju milione kilograma hemikalija u vazduh tokom proizvodnje svake godine, uključujući i mnoge kancerogene materije.

Američka agencija za zaštitu okoline (EPA) navodi : “Prerada asfalta i asfaltnih proizvodnih pogona su glavni izvori opasnih zagađivača vazduha, kao što su formaldehid, heksan, fenol, toluen i policiklična organska jedinjenja. Izlaganje ovim toksinima može izazvati rak, probleme sa središnjim nervnim sistemom, oštećenje jetre, probleme sa disanjem i iritaciju kože. ”

Ko god da gradi – dozvolu niko nema

U slučaju postrojenja o kome je ovdje riječ, apsurdno je to što se i ne zna koja tačno firma postavlja asfaltnu bazu iznad Dabarskog i Fatničkog polja.

Nakon što smo od zaposlenih na licu mjesta čuli da asfaltnu bazu montira firma “Integra inženjering” iz Banjaluke, obratili smo se ovoj firmi, Ministarstvu za prostorno uređenje urbanizam i ekologiju i opštini Bileća.

Odgovori koje smo dobili najbolje ilustruju po kome principu se ovdje radi.

Ministarstvo smo pitali da li su firmi “Integra inženjering” iz Banjaluke izdali ekološku dozvolu za navedeni objekat.

“U skladu sa Vašim zahtjevom, obavještavamo Vas da Ministarstvo nije izdalo ekološku dozvolu za ovakav objekat, kao ni ostalu potrebnu dokumentaciju”, odgovoreno nam je iz resornog Ministarstva 22. aprila ove godine.

Firmu “Integra Inženjering” doo Banja Luka pitali smo da li su dobili Ekološku dozvolu.

Međutim odgovor nismo dobili od njih nego od druge firme sličnog imena, koju ništa nismo ni pitali.

“Integral inženjering a.d. je počeo sa montažom asfaltne baze na navedenoj lokaciji. Montaža nije završena, pogon nije funkcionalan i ne može biti pušten u rad sve dok se ne kompletira sva potrebna i zakonom propisana dokumentacija.
Ovaj postupak je u toku”, pisali su nam iz kompanije “Integral Inženjering” AD čije je sjedište u Laktašima.

Vlasnici dvije firme sličnog imena jesu porodično povezani i ove kompanije često nastupaju u konzoriciju. Bez obzira na to, riječ je o dva odvojena privredna subjekta registrovana na različitim adresama.

Nakon što smo dobili odgovor od kompanije koju ništa nismo pitali, opet smo se obratili Ministarstvu.
Pitali smo ih da li su kompaniji “Integral inženjering” iz Laktaša izdali Ekološku dozvolu i ostalu potrebnu dokumentaciju uključujući i lokacijske uslove za ovu asfaltnu bazu.

Odgovor koji smo dobili samo je produbio “misteriju”.

“Obavještavamo Vas da Ministarstvo nije izdalo ekološku dozvolu za ovakav objekat, kao ni ostalu potrebnu dokumentaciju. Takođe, investitor firma “Integra inženjering” jeste predala zahtjev za izdavanje lokacijskih uslova za ovaj objekat, a postupak izdavanja istih je i dalje u toku”, saopštili su nam iz Ministarstva 25. aprila ove godine, iako ih ovaj put nismo ni pitali za kompaniiju “Integra inženjering”, već za “Integral inženjering”.

Dakle, suprotno zakonu, objekat se gradi bez prethodno pribavljenih lokacijskih uslova, očito i bez ekološke dozvole, i ostale potrebne dokumentacije.
Pisali smo i opštini Bileća. Dva puta i pored usmenog obećanja, odgovore nismo dobili.

I dok su navodne procedure u toku, “Integrina” ili “Integralova” asfaltna baza, uveliko je instalirana, u što smo se uvjerili na licu mjesta. I kako stvari stoje, a i naši insajderi tvrde, samo je pitanje časa kada će početi sa radom

A za posljedice ko još mari…

Neodgovorno i opasno

Vladimir Topić, aktivista Centra za životnu sredinu upozorava na pogubnu praksu da se kod nas ovakva postrojenja instaliraju bez prethodno pribavljene zakonom propisane dokumentacije i ispitivanja.
Navodi da se i u zemljama regiona za ove projekte se rade studije uticaja na životnu sredinu. Jer radi se o postrojenjima koji koriste sirovi naftu, tj bitumen i druge materije koje su za okolni prostor jako kancerogene.

“U našem kontekstu, Ministarstvo ima mogućnost da traži procjenu uticaja i izradu studije, upravo kako bi otklonilo sumnje oko štetnosti projekata.
Postoje i primjeri u zemljama regiona gdje se od nekih odustaje ako se dokaže štetnost na određenoj lokaciji. Lokacija je jako bitna, a postrojenja upravo u blizini izvorišta i rijeka mogu dovesti do znatnog zagađenja. Ono što se obično najviše manifestuje njihovim radom jeste zagađenje vode, ali o vazduha, kao i stvaranje buke”, upozorava Topić.

Foto: impuls

Ova asfaltna baza instalirana je upravo na vrh brda iznad lokacije na kojoj se gradi hidroelektrana “Dabar”, voda koju će pokretati tu elektranu slijevaće se kanalom kroz Fatničko polje u Bilećko jezero i dalje u rijeku Trebišnjicu, što upravo i jeste razlog za zabrinutost.

Piše: Miljan Kovač/Impuls