Istakao je ovo profesor banjalučkog Fakulteta političkih nauka, Vlade Simović, navodeći da je žalosno što mnogi u BiH ne prepoznaju ovakve politike, već ih podržavaju i nerijetko prizivaju.
– Najproblematičnije jeste to što inostrani akteri, čak i kada se domaće elite dogovore o izmjenama Izbornog zakona kao što je bio slučaj u Laktašima odmah povedu kampanju za njegovo neusvajanje. To je prilično licemjerno s obzirom da se upravo takozvani visoki predstavnik i pojedine diplomate “zaklinju” u očuvanje i želju za ostvarivanjem prosperiteta BiH – naglasio je Simović.
Brisel je kritikovao nametanje izmjena Izbornog zakona u BiH od strane Kristijana Šmita, kojeg institucije Republike Srpske ne priznaju za visokog predstavnika, a Vašington podržao. Simović je otkrio kako on gleda na to:
– Institucija visokog predstavnika za BiH odavno je faktor razdora i onemogućavanja političkog, ekonomskog i društvenog napretka ovog prostora. Savjet za implementaciju mira, na brzinu “sklepan” početkom decembra u Londonu 1995. godine, a između parafiranja i potpisivanja Sporazuma iz Dejtona, bez ikakvog političkog i pravnog legitimiteta dao je sebi pravo, koje mu ni po jednom osnovu ne pripada, a to je da širi nadležnosti visokih predstavnika. Odlukama iz Sinatre i Bona 1997. godine visoki predstavnici su dobili mogućnost da djeluju antidejtonski iako je formalno trebalo da nadgledaju dosljedno sprovođenje tog sporazuma. Pomenute odluke tiču se mogućnosti smjene legitimno izabranih predstavnika i donošenja zakona umjesto parlamenata i te nadležnosti su raniji visoki predstavnici koristili obilato proizvodeći štetu po političke i društvene odnose u BiH, prije svega obesmišljavajući demokratiju, demokratske institucije i BiH kao državu.
Simović je ocijenio koje su najveće manjkavosti sadašnjeg Izbornog zakona u BiH.
– Izborni zakon kao nametnuto rješenje Volfganga Petriča katastrofalan je po stvaranje stabilnih i funkcionalnih skupštinskih većina, a time i vlada. Sent Lagijeva formula pogoduje malim partijama, izborni prag od tri odsto, takođe, čime u parlamente ulaze tzv. patuljaste partije. One prave “cehovske koalicije” i predmet su nerijetko političke zloupotrebe. Posebno su problematični kompenzacioni mandati kojima se često ismijava demokratija. Nerijetko se dešava da kandidati sa svega par stotina glasova uđu u parlamente putem kompenzacijskog mandata, dok njihove kolege sa liste ostaju bez istog iako su dobili više hiljada glasova, što je paradoks. Problematični su, takođe, presuda “Sejdić-Finci”, sastav CIK, ažuriranje biračkih spiskova, glasanje iz inostranstva, broj preferencija u okviru zatvorenih neblokiranih lista i slična, prije svega, tehnička pitanja o sprovođenju izbornog procesa – rekao je Simović.
Simović je prokomentarisao i zašto je Republika Srpska, ili bolje rečeno srpski faktor na Balkanu, toliki trn u oku Vašingtona, ali i Londona, pa i Berlina.
– Balkan je u fokus svjetske javnosti došao tokom procesa nazvanog “istočno pitanje”. Riječ je o procesu ovladavanja i ostvarivanja dominacije velikih sila nad Balkanom koji se od početka 19. vijeka budi, kroz nacionalne revolucije. Najvažnije dvije sile koje su vodile sukob u vezi sa ovladavanjem balkanskim nacijama bile su Rusko carstvo i Habzburško carstvo. Vremenom je ostatak velikih evropskih sila prepoznao geopolitički značaj Balkana i uključio se u borbu. Tokom Prvog svjetskog rata u ovladavanje nad Balkanom uključile su se i SAD. Različite sile su tražile saveznike među pojedinim narodima u BiH, kako bi ih zavađali očekujući određene benefite iz njihovih sukoba. Mir i prosperitet je jedino mogla da donese osviještenost svih aktera sukoba na ovim prostorima, njihova saradnja i insistiranje na očuvanju suverenosti, međutim, uzdati se u razumnost i pragmatičnost balkanskog čovjeka iluzorno je bilo, kako u 19. vijeku tako i danas. Vjerovatno pojedini narodi uče iz svoje istorije, balkanski, sudeći na broju ponavljanja grešaka, skoro nikada i ništa! Najveću srbofobiju oduvijek imaju germanske elite koje smatraju da je stvaranje jedinstvene srpske države na Balkanu najveća prepreka germanskom izlasku na topla mora i njihovoj potpunoj dominaciji u centralnoj i jugoistočnoj Evropi – istakao je Simović.
Simović je ocijenio koliko je opasno to što bi određeni broj zemalja u UN mogao podnijeti rezoluciju o genocidu u BiH, a što je ranije pokušala Velika Britanija, te da li je krajnji cilj da se na ovaj način obesmisli Republika Srpska kao politički subjekat.
– Republika Srpska je antifašistički prostor na kojem je tokom Drugog svjetskog rata učinjen genocid nad srpskim, jevrejskim i romskim narodom. Jedan od razloga formiranja Republike Srpske 1992. godine bila je odbrana tekovina antifašističke borbe, a takvom prostoru bilo je potrebno staviti drugačiju hipoteku, od žrtve je napraviti zločincem. Devedesetih godina 20. vijeka to se radilo kroz propagandnu satanizaciju Srpske unutar javnog prostora, prije svega od strane zapadnih država. Iako se u svim građanskim ratovima, na svim stranama, dešavaju teški ratni zločini Srpska je prema kreatorima javnog mnjenja unipolarnog svijeta trebalo da iznese najveću osudu svjetske javnosti. Taj proces nije zaustavljen 1995. godine već je nastavljen do danas, a rezolucije slične ovoj imaju za cilj institucionalno obezvređivanje Srpske i stavljanje joj hipoteke sa kojom bi bila diskreditovana i u velikoj mjeri izolovana. Time se otvara put ka daljoj destabilizaciji BiH, produbljivanju konflikata i kriza. Ovim aktivnostima se ne pomaže, već odmaže BiH koja je, kao i mnogo puta kroz istoriju, ponovo žrtva “cezarističkih politika”, u kojima se narodi u BiH zavađaju, vodeći tuđe ratove i za tuđu korist – kategoričan je Simović.
Simović otkriva da li međunarodno pravo danas uopšte postoji, odnosno u šta su se pretvorile Ujedinjene nacije i da li je postojanje tog tijela izgubilo svaki smisao.
– Praksa često pokazuje da se proklamovane odredbe međunarodnog prava koje insistiraju na ravnopravnosti ne primjenjuju. Pogrešna, a nekada i namjerno “izvitoperena” tumačenja međunarodnog prava postaju instrument u ostvarivanju interesa onih koji snagom diplomatske, obavještajno-bezbjednosne, vojne, ekonomske i kulturno-propagandne moći stavljaju međunarodno pravo u funkciju svojih ciljeva kada im to odgovara, a ignorišući ga kada im ne odgovara. Primjer je južna srpska pokrajina KiM koju, iako je proglašena, u suprotnosti sa međunarodnim pravom, nezavisnom prihvata najveći dio država evropskog i američkog prostora – rekao je Simović, pa dodao:
– Istovremeno, iste te države ne dozvoljavaju i sankcionišu, čak i u nivou ideje, osporavaju i opstruišu svaku političku aktivnost na samoodređenju i samostalnosti Republike Srpske koja, prema političkoj i pravnoj logici, ima više osnova za izlazak iz BiH nego što je imalo Kosovo. Dvostruki aršini postali su praksa djelovanja najvećih sila u međunarodnim odnosima, posebno devedesetih godina 20. vijeka, što obesmišljava postojeće međunarodno pravo. Ujedinjene nacije kao centralno međunarodno tijelo postaju “bablaonica” koja gubi snagu i značaj. Pretvorile su se u “umornog starca na obali Ist rivera” i pitanje je da li mogu vratiti pređašnju ulogu, piše Glas Srpske.
