Stručnjaci objasnili: Da li sudar sa jatom ptica može da obori avion?
Sudar aviona sa pticama, poznat kao bird strike, predstavlja značajan izazov u avijaciji. Ovaj fenomen označava sudar između ptica i aviona tokom leta, a najčešće se događa pri poletanju ili sletanju kada je avion na nižoj visini.
Kada ptice ulete u motore aviona, posljedice mogu da budu ozbiljne. Moderni avioni koriste mlazne motore koji gube snagu ako ptice budu uvučene u turbinu. Ovaj gubitak snage poznat je kao „gašenje motora“ i može da oteža kontrolu nad avionom. Ipak, većina savremenih aviona su dizajnirani da funkcioniše i sa jednim motorom u slučaju kvara na drugom.
Prema riječima avio-eksperta, profesora Daga Drurija, piloti su obučeni da reaguju na ovakve situacije i da, čak i u slučaju otkazivanja jednog ili oba motora, pokušaju bezbjedno da slete. Najčešće sudar sa pticama ne izaziva fatalne nesreće, zahvaljujući obuci pilota i rezervnim sistemima na avionima.
U specifičnim okolnostima, međutim, kao što su sudari sa velikim jatima ili pri niskim visinama, bird strike može da izazove situaciju u kojoj piloti imaju vrlo malo vremena za reakciju. Loši vremenski uslovi, takođe, mogu dodatno da otežaju situaciju, što je možda bio slučaj u nedavnoj nesreći u Južnoj Koreji.
Čudo na rijeci Hadson
Iako bird strike rijetko izaziva nesreće sa smrtnim ishodom, postoje izuzeci. U periodu od 1988. do 2023. godine, u Sjedinjenim Američkim Državama, prema podacima Federalne avijacione administracije (FAA), zabilieženo je 76 smrtnih slučajeva uzrokovanih sudarima aviona sa divljim životinjama.
Jedan od najpoznatijih incidenata je „Čudo na rijeci Hadson“ iz 2009. godine, kada se avion kompanije Erbas sudario sa jatom divljih gusaka ubrzo nakon poletanja. Oba motora su prestala da rade, ali je kapetan Česli Salenberger uspješno prizemljio avion na rijeku Hadson u Njujorku, spasivši svih 155 putnika i članova posade. Ovaj događaj kasnije je ekranizovan u filmu „Sali“ u režiji Klinta Istvuda, sa Tomom Henksom u glavnoj ulozi.
S druge strane, 1995. godine, u blizini vazduhoplovne baze na Aljasci, došlo je do nesreće u kojoj je avion sudario s jatom ptica, što je dovelo do pada i smrti 24 vojnika.
Nesreća u Južnoj Koreji: Da li je bird strike krivac?
Posljednja tragedija u Južnoj Koreji, u kojoj je na letu iz Bangkoka 29. decembra poginulo 179 ljudi, pokrenula je pitanja o ulozi sudara sa pticama u padu aviona.
Prema izjavama svjedoka i preliminarnim podacima, posada aviona je prije slijetanja dobila upozorenje o mogućem sudaru sa pticama. Jedan od putnika čak je prijavio da je ptica ostala „zaglavljena u krilu“.
Ipak, stručnjaci su skeptični prema tvrdnji da bi bird strike mogao da bude jedini uzrok nesreće.
„Sudari s pticama nisu neuobičajeni, ali obično ne dovode do pada aviona“, kaže za BBC Džefri Tomas, urednik Airline News-a.
Australijski stručnjak za avijaciju Džefri Del dodaje: „Nikada nisam vidio da sudar sa pticama može da spriječi spuštanje stajnog trapa. Ako bi ptice oštetile motore, piloti bi ipak imali vremena da reaguju“, prenosi Politikin Magazin.
