Tokom rusko-turskog rata, s ruskog torpednog čamca je na današnji dan, 25. januara 1878. godine, prvi put lansiran torpedo koji uspješno potapa neprijateljski brod.
Ivan Lupis, idejni začetnik odbrane obale bespilotnim plovilima s eksplozivnim punjenjem, za svoju je ideju nagrađen plemićkom titulom. Osim toga, dobio je i znatna sredstva od prodaje prve serije torpeda.
Nepouzdano oružje
Nakon toga je Vajthed zaključio da njegov usavršeni torpedo ima vrlo malo veze s Lupisovom idejom pa ga je isključio iz daljnjih radova, ali i diobe profita. Lupis je umro daleko od svoje rodne Rijeke, na jezeru Komo, u svom ljetnikovcu, razočaran i zaboravljen.
Torpedo je u to vrijeme još uvijek bilo nepouzdano oružje. Naime, imao je velike probleme sa stabilnošću plovidbe, te se mogao uspješno koristiti ili na vrlo malim udaljenostima ili u slučaju da ih je lansiran vrlo velik broj. Vajthed će riješiti problem sa stabilnošću tek 1896. godine ugradnjom žiroskopa.
Zagovornik torpeda, ruski admiral Stepan Osipovič Makarov, bio je jedan od najodlikovanijih i najcjenjenijih ruskih mornaričkih oficira druge polovine XIX vijeka. U istoriji je ostao poznat po teoriji upotrebe torpeda u pomorskom ratovanju. Komandovao je torpednim brodom “Veliki knez Konstantin”, jednim od prvih torpednih brodova u svijetu.
Admiral Makarov je prvi čovjek koji je ispalio torpedo s plovila koje se kretalo. Bilo je to u vrijeme rusko-turskog rata kada je potopio turski oklopni brod “Intibah”.
Okupacija BiH
Početkom XX stoljeća, taman u zoru rusko-japanskog rata, Makarov je promovisan u komandanta cijele tihookeanske flote. Poginuo je kada je njegov brod “Petropavlovsk” naletio na minu, oružje koje su u upotrebu uveli upravo Rusi.
Rusko-turski rat 1877.-1878. bio je jedan u nizu ratova između Carske Rusije i Otomanskog carstva.
Korijeni ovog rata bili su u nacionalnom buđenju balkanskih naroda, kao i nastojanju Rusije da izbije na Crno more, da nadoknadi teritorijalne gubitke koje je pretrpjela tokom Krimskog rata. U rusko-turskom ratu iz 1877-1878, Rusija i Srbija udružile su se protiv Turske oko borbe za Bosnu i Hercegovinu. Rusija je odnijela pobjedu, ali su uspjesi postignuti Sanstefanskim mirom (1878.) ograničeni Berlinskim kongresom, kojeg su iste godine isforsirale zapadne sile.
Tim kongresom je dopušteno Austro-Ugarskoj da okupira Bosnu i Hercegovinu, kao i Ujedinjenom Kraljevstvu da okupira Kipar, dok su Ruskom Carstvu pripojene Južna Besarabija i kavkaska oblast Kars.
Ostali događaji na današnji dan
1899. – U požarevačkom zatvoru je umro srpski revolucionar i publicista Vasa Pelagić, jedan od prvih pobornika ideje socijalizma u Srbiji i na Balkanu. Bio je plodan i popularan pisac, a radovi objavljeni za njegovog života štampani su u 250.000 primjeraka;
1916. – Crnogorska vojska je kapitulirala u Prvom svjetskom ratu, što je de fakto bio kraj postojanja Kraljevine Crne Gore;
1920. – Osnovana Liga naroda, prva opšta međunarodna organizacija država, sa ciljem da očuva mir miroljubivim rješavanjem međunarodnih sporova i organizovanjem međunarodne saradnje u interesu blagostanja čovječanstva;
1942. – Rođen Euzebio, portugalski fudbaler, član reprezentacije koja je osvojila treće mjesto na Svjetskom prvenstvu 1966;
1987. – Izbija požar u tvornici prehrambenog kombinata “Agrokomerc”, što je bio povod za početak afere Agrokomerc;
2015. – Umro Demis Rusos, grčki pjevač koji je tokom 1970-ih stekao svjetsku slavu kao član grupe “Aphrodite’s Child”.
Srpskainfo
