11. februar kroz istoriju: Obješena mlada partizanka s Kozare

11. februar kroz istoriju: Obješena mlada partizanka s Kozare

“Banditkinja, obješena u Bosanskoj Krupi, pokazala neviđen inat.”

Ovim je riječima na današnji dan, 11. februara 1943. godine u zvaničnom izvještaju o egzekuciji opisano vješanje zarobljene 17-ogodišnje djevojčice, partizanke i narodnog heroja.

Lepa Radić je rođena 19. decembra 1925. u porodici bosanskohercegovačkih Srba u Gašnici, selu u blizini Gradiške, gdje je završila zanatsku školu. Bila je aktivista Saveza komunističke omladine Jugoslavije i član Komunističke partije Jugoslavije od 1941. godine

Iz ustaškog zatvora je pobjegla 23. decembra 1941. godine i stupila u partizane. Bila je borac Grbavačke čete Kozarskog odreda do proboja obruča na Kozari, jula 1942, a u avgustu 1942. godine s borcima Odreda prešla je u Podrgmeč. U kozarskoj ofanzivi su joj poginuli otac Svetozar, 15-ogodišnji brat Milan i stric Vlado.

Lepa je bila upućena na terenski rad sa omladinom. Postala je član Opštinskog komiteta KPJ. Išla je i kao borac u akcije. U Četvrtoj neprijateljskoj ofanzivi, februara 1943. godine, bila je zadužena za prenos ranjenika i organizaciju zbjega u Grmeču.

Na partizane je tada napala njemačka 7. SS divizija „Princ Eugen“. Zbjeg je bio opkoljen. Na Nijemce je ispucala sve metke iz oružja. Nijemci su je savladali udarcima kundaka i vezali. S narodom je iz Grmeča provedena u Bosansku Krupu.

FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA
FOTO: USTUPLJENA FOTOGRAFIJA

Objesili su je u Bosanskoj Krupi, javno, pred narodom, i sve fotografisali. Kako su zabilježili hroničari, tri dana su je mučili da oda imena svojih saboraca, ali se djevojčica sa Kozare nije slomila.

Na gubilištu su joj govorili da će joj pokloniti život ako kaže ko su rukovodioci i komunisti među zarobljenim narodom. Lepa im je odgovorila: “Oni će vam sami reći svoja imena, kada dođu da me osvete”.

Fotografije ovog smaknuća nađene su 1945. u torbi jednog njemačkog vojnika, poginulog u Zagrebu.

Poslije rata izložene su u Muzeju revolucije u Mostaru. Tamo je te fotografije vidio, i na njima prepoznao Lepu Radić, njen rođak, koji je takođe bio u partizanima.

Lepa Radić je bila najmlađi narodni heroj iz Potkozarja. Za narodnog heroja je proglašena 20. decembra 1951. godine.

FOTO: MILAN PILIPOVIĆ/RAS SRBIJA
FOTO: MILAN PILIPOVIĆ/RAS SRBIJA

Lepa Radić

Ostali događaji na današnji dan

1858. – Gospa se ukazala jednoj djevojčici u Lurdu;

1901. – Umro Milan Obrenović, knez i prvi novovjekovni kralj Srbije;

1945. – U Jalti na Krimu završena je konferencija čelnika triju velikih sila antihitlerovske koalicije koji su uskladili vojne planove za okončanje Drugog svjetskog rata i dogovorili se o osnivanju Ujedinjenih naroda;

1969. – Rođena Dženifer Džoana Aniston, američka glumica;

1971. – Predstavnici 63 zemalje potpisali su sporazum o zabrani skladištenja nuklearnog oružja na dnu mora i okeana;

1990. – Lider Afričkog nacionalnog kongresa (ANC) Nelson Mandela pušten je na slobodu nakon 27 godina provedenih u južnoafričkim zatvorima;

1993. – Umrla Desanka Maksimović, srpska pjesnikinja.

Srpskainfo

CATEGORIES
Share This