O Pacifičkom ratu, onom fudbalskom se manje zna. Onaj istorijski naravno povezuje Čile i Peru (koji je imao saveznika u Boliviji) oko dijela pustinjske Atakame blizu okeana koji je bogat mineralima.
U tom razu za “nitrate” kako ga je još krstila javnost Čileanci su pobijedili i proširili teritoriju na račun susjeda.
Istorija
Ali, vijek kasnije netrpeljivost je našla pogodno tlo na fudbalskim mečevima. Obje zemlje su bile pod diktaturama, Čileanci pod zloglasnim Pinočeom, Peruom je vladao takođe autoritarni Bermudez. Obe pacifičke zemlje su podgrevale nacionalizam kroz sport, pa su okršaji timova u Kopa Libertadores bili uvijek duelu visokog rizika, kao i reprezentativne utakmice.
Foto: Agencije
Peru je tih godina sa Kubiljasom bio bolji, mada je Čile šezdesetih napravio razliku i ima više pobjeda. Bilo je mnogo legendarnih duela, Peru je dobio prvi duel ikada u kvalifikacijama za Mundijal u Njemačkoj. Na Kopa Amerika sudaraju se od 1935. I ovde su Peruanci mitskim golom Alberta Monteljanosa koji je postao nacionalni heroj dobili prvu utakmicu, ali Čile vodio 8:7 u pobjedama.
U novijoj istoriji pamte se dueli kao što je polufinale 2015. kada je Edu Vargas postigao dva gola, Zambrano isključen zbog starta nad Čileancem Arangizom, Medel dao autogol. Na kraju je završilo 2:1, “La Roha” je otišla u finale i do trofeja protiv Argentine preko penala. Pomenuti Edu Vargas i dalje igra i zanimljivo da je on najbolji strijelac u istoriji “Pacifičkog derbija” sa sedam golova.
Peru često pominje pobjedu iz sredine devedesetih, kada su u Limi spakovali šest golova Čileu.
Inače to da se uništi svlačionica domaćina kada igraju ovi timovi je običaj, kao i zvižduci himnama, susjedi se spore oko morske granice, međunarodni sud je Peruancima dodijelio još jedan dio pomenute morske površine. Ali, ne i ono što je Čile osvojio u ratu u Atakami, što Peru i dalje osporava.
Nesrećni Eusebio Aukaco golman Perua koji je primio kiks golove 1986. godine protiv Čilea, nikada nije više branio za reprezentaciju. Slike peruanskog diktatora Moralesa kako igra od sreće na terenu obišle su svijet 1977. godine jer se tim poslije pobjede nad Čileom plasirao na SP u Argentini.
Mundijal
Dvadesetak godina kasnije u Santjagu je Peru dočekan u kvalifikacijama za Mundijal 1998. uz nevjerovatno neprijateljstvo, sa bandera su visile mrtve mačke u Peruanskom dresu, autobus je kamenovan par puta, a policija je zažmirila na jedno oko, kada je kamenovan hotel i kada rival nije spavao cijele noći pred meč, iako su namjerno izabrali izolovani hotel.
Iako se ne vole, zemlje su neraskidivo povezane, jer dosta Peruanaca živi u Čileu, sa druge strane postoji značajna investicija Čilea u neke peruanske grane privrede u ovom veku kada je napetost popustila.
Ipak, najluđe od svih fudbalskih sporenja između susjeda je ko je izmislio makazice?
One se nazivaju “Chilena” jasno je ko ih prisvaja, ali Peruanci to osporavaju.
Neka zvanično prihvaćena priča je da je 1914. Ramon Unzaga prvi izveo ovaj udarac, a potez je proslavio klub Kolo-Kolo na turneji po Evropi. David Areljano je zapalio Španiju “makazicama” protiv najvećih klubova na Pirinejima i onda je taj udarac dobio sadašnje ime.
Samo Peruanci kažu da su to prvi radili i to krajem 19. vijeka!
Prema njihovoj priči nastao je u Kalau, najvažnijoj američkoj luci prije panamskom kanala. Oni taj udarac zovu “La Čalaka” po tamošnjem igraču koji je bio potomak robova, a navodno je to uspio da izvede u utakmici sa britanskim mornarima. U Brazilu recimo smatraju da je prvi taj šut primijenio veliki Leonidas prije Areljana, a da su sve kasnije izmislili Čileanci. Italijani vjeruju da je njihov Karlo Parola bio prvi čovjek na planeti koji je šutirao “makazicama”.
Svako ima svoje adute, ali zvanično FIFA to zove “La Chilena”.
Agencije
