Poturčeni dio stanovništva ostao je da živi u dijelovima današnje BIH i Albanije, kao i na Kosovu.
Početkom XIX vijeka javljaju se dva moćna heroja srpske pismenosti, Dositej Obradović i Vuk Karadžić. Vuk Karadžić bi bio tvorac srpske azbuke i gramatike, koja je danas jedna od najmodernijih na svijetu, savršen spoj jezika i matematike, gdje svakom glasu u jeziku odgovara jedno slovo. Sa 30 glasova za 30 slova svako ko zna srpski jezik može da čita kako je napisano.
Kada bi se s naučne strane analizirao doprinos Vuka Karadžića za srpski narod, moglo bi se reći da je on bio spasilac ne samo srpskog jezika, već i njegovih ključnih mitova. Ono što je Vuk vrijedno zabilježio zapisujući epske i lirske narodne pjesme, priče, kao i bajke srpskog naroda, značilo je ponovno uspostavljanje nacionalnog mitološkog identiteta. Epske pjesme predkosovskog i kosovskog ciklusa su naročito moćno sačuvale čudesnu tradiciju našeg naroda, vezanu za bolan period kada su turski zavojevači pokorili Balkan.
U periodu kada je Vuk sakupljao pjesme, Karađorđe Petrović je oslobađao teritorije. Vuk je kao pisar aktivno učestvovao u Prvom srpskom ustanku. U to vrijeme je zapisao pjesmu “Početak bune protiv dahija”, koja govori upravo o tada aktuelnim zbivanjima.
Kosovka mitologija sačuvana u knjigama koje je ostavio za sobom Vuk Karadžić ostala je do danas duboko u srcu srpskog naroda. O tome se piše veliki broj studija poput onih Sretena Petrovića “Srpska mitologija”, Aleksandra Lome “Prakosovo”, Živojina Andrejića “Sveta srpska loza”, Isidore Bjelice “Put u srce kosovskog mita” i drugih. Ova mitologija uključuje centralne motive kao što su “Kneževa večera” na kojoj knez Lazar baca kletvu na sve koji ne budu izašli na kosovski boj sa Muratom, “Nebeska Srbija” kojoj se priklanja Knez Lazar u odgovoru svetoj Bogorodici, posijecanje glave Kneza Lazara u crkvi svetog Jovana Krstitelja, izdaja Vuka Brankovića, kao i mitovi o junacima koji su se borili na Kosovskom polju, kao i o kosovskoj djevojci.
(Srpskainfo)
