Na posebnom računu Republike Srpske od 1,5 MILIJARDI KM ostalo samo 1,5 MILIONA KM!
Glavna služba za reviziju dala je mišljenje s rezervom godišnjem finansijskom izvještaju, prema kojem se jasno vidi da Vlada Srpske redovno grabi novac sa Escrow računa za sve i svašta, a kada se radi o vraćanju nisu baš tako ažurni. Tako je uspjela da gotovo isprazni kasu u kojoj je 2007. godine na početku vladavine SNSD-a bilo milijardu i po maraka.
Sa milijarde i po escrow račun srozan je na oko milion i po maraka, a ne bi bilo ni tih milion i po, da nije bilo uplate Opštine Šamac. U revizorskom izvještaju vidljivo je da se novac kroz ovaj račun kretao po principu – na jedna vrata uđe, na druga izađe.
„U toku 2024. godine ostvareni su prilivi na escrow račune u iznosu od 32.946.802 KM, a najvećim dijelom po osnovu primitaka od naplate potraživanja za nefinansijsku imovinu od Opštine Šamac (1.159.247 KM), povrata sredstava pozajmljenih JU „Vode Srpske“ (2.913.075 KM), povrata sredstava od strane Ministarstva zdravlja i socijalne zaštite (17.027.945 KM) i od naplate zajma datog A.D. OC „Jahorina“ Pale (11.400.000 KM).
Odlive sredstava u ukupnom iznosu od 31.789.708 KM najvećim dijelom čine sredstva pozajmljena JU „Vode Srpske“ (2.690.000 KM), A.D. OC „Jahorina“ Pale (11.400.000 KM) i odlive po osnovu prenosa sredstava za budžetsku potrošnju (17.400.000 KM)“, navodi se u Revizorskom izvještaju.
Escrow Račun od minusa, spasila je jedna mala opština Šamac, koja je, kako kaže načelnik Đorđe Millićević, platila nešto što nije ni trebala, poslovni prostor koji Vlada bez saglasnosti Skupštine Opštine, dala Šamcu. Nakon što je planirani posao sa otkupom prostora od strane zainteresovanog privrednika propao, ostala su dugovanja.
„To apsolutno govori o jednoj situaciji koja vlada u Republici Srpskoj, o jednom stanju javnih finansija Vlade Republike Srpske i krajnjem netransparentnom, višedecenijskom trošenju sredstava sa escrow računa, koji evo govori o jednoj činjenici da bez ovih 1.159.000 KM, koja evo da kažem nije morala da uplati, odnosno na kraju je morala da uplati Opština Šamac, jedini način da taj escrow račun posluje pozitivno, onda vam to govori u kakvom stanju se nalaze javne finansije Republike Srpse i o kakvom privrednom napretku i ambijentu govori Vlada Republike Srpske“, kaže načelnik ove opštine Đorđe Milićević.
Značajni iznosi uzimani su sa ovog računa i, iako je obaveza da se novac vrati na račun, Vlada je svaki put prolongirala vraćanje i tako potrošila milijardu i po maraka, na razne pozajmice, za koje je upitno da li će ikada biti vraćene, ali i za krpljenje budžetskih rupa. Novac ulagan u propala preduzeća, propao je zajedno s njima.
„2009. godine najveći iznos je 17 miliona, koji je pozajmila za izgradnju i opremanje bolnice u Bijeljini i rok je bio 2015. godina da se ta sredstva vrate.
Ta sredstva do dana današnjeg nisu vraćena, a u decembru prošle godine je donesena odluka da se prolongira vraćanje do 31.12.2025. godine. Značajan iznos takođe pozajmljen je Robnim rezervama Republike Srpske 14,5 miliona i rok za vraćanje tih sredstava bio je 2017. godina. Takođe ta sredstva nikada nisu vraćena, a znamo sudbinu Robnih rezervi“ kaže ekonomista Mirjana Orašanin.
Ekonomisti ističu da je čudo da na tom računu uopšte ima sredstava, kada se uzme u obzir kako ga Vlada troši. Sredstva sa escrow računa trebalo je da budu usmjerena u ekonomski razvoj Srpske, umjesto toga novac sa računa se otopio, a odgovarao do sad nije niko.
„Ako uzmemo u obzir da su iskorišteni za neproduktivnu budžetsku potrošnju, onda su naravno potpuno nevidljivi, a ako uzmemo u obzir da su date kao pozajmice onima koji poslije te pozajmice ili nisu vratili, ili ih vrate tek da bi uzeli novi kredit, onda dolazimo do toga da su rezultati možda i vidljivi u smislu nekog projekta, ali se novac na kraju izgubio i da javni interes time nije sačuvan i zaštićen. Od perioda kada je ovaj račun formiran do danas, među velikim projektima, kojima se Vlada može pohvaliti, bila je izgradnja zgrade same sebi, pod vrlo problematičnim okolnostima, ističe ekonomista Igor Gavran.
„Gdje je taj novac i zašto se on nije vidio u nekim efektima stope ekonomskog rasta, investicija, izvoza i svih drugih ekonomskih i makroekonomskih parametara, tako da možemo, iako ne uđemo sasvim u suštinu svake transakcije koja je izvršena preko tog računa, možemo naoko zaključiti da je to jedna promašena politika bila. SNSD, kao višedecenijska vlast u Srpskoj, imala je jedno dobru startnu osnovu, tada ta sredstva nisu iskorištena kako treba“, smatra ekonomista Jelena Trivić.
Podsjećanja radi, na escrow računu nalazio se novac dobijen po osnovu privatizacije državnog kapitala i sukcesije imovine bivše Jugoslavije. Na njemu je nakon privatizacije Telekoma i Rafinerije nafte Brod 2007. godine, bilo oko milijardu i po maraka.
(BN) Foto: BN
