Atentat u Narodnoj skupštini označio je kraj parlamentarnog sistema u Kraljevini SHS, pa je kralj odlučio da izvrši državni udar i ukine građansku demokratiju.
Iskoristivši smrt Stjepana Radića i blokadu rada Narodne skupštine, kralj Aleksandar je smatrao da ne može riješiti nastalu krizu parlamentarnim putem, pa je u kraljevskoj proklamaciji objavljenoj na današnji dan, 6. januara 1929. objavio da su „ti žalosni razdori i događaji (…) pokolebali kod naroda vjeru u korisnost te ustanove“, te da zato između kralja i naroda „ne može i ne smije biti više posrednika“.
Ukinuo je Vidovdanski ustav i lično preuzeo zakonodavnu i izvršnu vlast. Narodna skupština je raspuštena, zabranjen je rad svih političkih stranaka, uvedena stroga cenzura novina i knjiga. Zabranjeni su svi politički zborovi, nacionalne, sindikalne i vjerske organizacije. Zabranjena je i upotreba nacionalnih imena i amblema.
Kralj Aleksandar je smatrao da su ljudi “zaslijepljeni političkim strastima” zloupotrijebili parlamentarizam, što je dovelo do narodnog razjedinjavanja, umjesto da jača narodni duh i jedinstvo.
Diktatura je samo produbila krizu umjesto da je prevaziđe. Diktaturu je obilježila militarizacija vlasti, politika “čvrste ruke” Bože Kundaka, zabrana rada stranaka, ukidanje parlamentarizma, kao i interniranje političkih neistomišljenika. Ona je iskorišćena i za obračun s komunistima. Građanske stranke nisu pružile otpor diktaturi, a nije ga pružio ni narod, nezadovoljan stanjem u državi nastalom usljed neprekidnih stranačkih sukoba, zloupotreba i korupcije.
Međutim, svjetska ekonomska kriza koja je tada vladala je zadala katastrofalan udarac zaostaloj privredi Jugoslavije, pogoršala je položaj stanovništva i izazvala je još veće nezadovoljstvo, što je dovelo do svakodnevnih protesta i sukoba s organima reda. Krupna buržoazija je tražila obnovu parlamentarnog sistema. Inostrani kapitalisti su, iz straha da im investicije i koncesije ne propadnu zbog ovakvog stanja u zemlji, zahtijevali od kralja da odustane od diktature.
Diktatura je ekonomski pogodovala samo krupnim kapitalistima, a ideologija uništenja nacionalnih razlika izazvala je kod svih naroda suprotan učinak. Velika nezaposlenost radnika, nacionalni sukobi, pad cijena seljačkih proizvoda i nadnica, prezaduženost seljaka, bili su samo neki od razloga zbog kojih nije bilo moguće ostvarenje ciljeva proklamovanih uvođenjem diktature.
Ubrzo počinje da se ispoljava masovno nezadovoljstvo prilikama u Kraljevini Jugoslaviji, pa je kralj Aleksandar 3. septembra 1931. godine odustao od otvorene diktature i donio Oktroisani ustav. Sprovedeni su formalni parlamentarni izbori na kojima se pojavila samo jedna stranka, režimska Jugoslovensko radničko-seljačka demokratija, kasnije preimenovana u Jugoslovensku nacionalnu stranku.
Time je okončana Šestojanuarska diktatura.
Ostali događaji na današnji dan
1412. – Rođena Jovana Orleanska, francuska nacionalna junakinja i svetica Katoličke crkve;
1832. – Nakon niza pokušaja da u saradnji s Austrijom zbace vladike iz dinastije Petrovića, poslednji guvernadur Vukolaj Radonjić je protjeran iz Crne Gore;
1916. – Počela je Mojkovačka bitka u Prvom svjetskom ratu u kojoj su Crnogorci pod komandom serdara Janka Vukotića odbili ofanzivu znatno jačih austrougarskih snaga i time omogućili srpskoj vojsci odstupnicu prema Jadranu;
1941. – Predsjednik SAD Frenklin Ruzvelt je u govoru u Kongresu definisao američki cilj o „četiri slobode“ – slobodu govora, slobodu religije, slobodu od straha i slobodu od siromaštva;
1949. – Umro Viktor Fleming, američki filmski reditelj, koji je svjetsku slavu stekao filmovima “Čarobnjak iz Oza” i “Prohujalo sa vihorom”;
1963. – Iranski šah Reza Pahlavi počeo je „bijelu revoluciju“ uvođenjem agrarne reforme i prava glasa za žene;
1993. – Umro Rudolf Hametovič Nurejev, ruski baletski igrač.
Srpskainfo
