Slonove surle su čudo evolucione biologije, kaže nauka. Surle mogu biti duže od dva metra, imaju više od 40.000 pojedinačnih mišića i nervnih vlakana i u stanju su da podignu preko 270 kilograma tereta, ali isto tako spretno mogu da uzmu jedan kikiriki.
Ekološki i biološki pritisci koji su doveli do rasta slonovski surli dugo su zbunjivali naučnike, ali nova studija, objavljena 28. novembra u časopisu “eLife”, otkriva da klimatske promjene mogu da objasne dio ove misterije.
Surle slonova nisu mogle da se fosilizuju
Razumijevanje razvoja slonovskih surli oduvijek predstavlja izazov, jer meka tkiva surle, mišići i koža, ne mogu dobro da se fosilizuju, što otežava pronalaženje direktnih dokaza o ranim oblicima noseva i njuški. Mnoge životinje sa dugim nosom imaju dugačke donje vilice, objašnjavaju naučnici. Ali, nosevi se skraćuju nakon koevolucije, iako je ta veza donekle nejasna.
U novoj studiji, istraživači su uporedili tri velike porodice sisara sličnih slonovima u sjevernoj Kini, koje su postojale prije oko 11 do 20 miliona godina, istražujući kako se fiziologija ovih grupa razlikovala u zavisnosti od njihovih strategija hranjenja i ekosistema. Grupe su uključivale “Amebelodontidae”, “Choerolophodontidae” i “Gomphotheriidae” – tri različite loze gomfoterijuma, izumrlih predaka slonova. Glavni autor studije Čunkiao Li, istraživačica sa Univerziteta Kineske akademije nauka, rekao je da su ovi drevni sisari bili od posebnog značaja, jer su svi imali duge, ali “diferencirane” donje čeljusti, pa se može zaključiti kako je to uticalo na dalju evoluciju koja je “proizvela” današnje slonove.
Evolucija surle kod dalekih predaka slonova
Naučni tim je analizirao zubnu gleđ ove tri vrste predaka slonova kako bi pronašao nove tragove o njihovim navikama u ishrani i okruženju u kome su živjeli. Otkrili su da su “Choerolphontidae” živjeli u relativno zatvorenim sredinama kao što su šume, dok su se “Amebelodontidae” proširile na otvorenija staništa, kao što su travnjaci. “Gomphotheriidae” su živjeli u staništima koja su bila između šuma i travnjaka.
Naučnici su kombinovali te nalaze sa matematičkim simulacijama kretanja čeljusti ove tri izumrle vrste.
– “Choerolophodon” je živio u gustim šumama gdje je bilo mnogo biljaka sa širokim granama koje su rasle horizontalno – rekao je koautor studije Ši-Či Vang, profesor u Laboratoriji za evoluciju kičmenjaka i porijeklo čovjeka pri Kineskoj akademiji nauka.
Njegove čeljusti su bile prilagođene vršenju pritiska u pravcima gore i dole, a ne naprijed ili nazad, i sijekle su horizontalno postavljene grane da bi jeli lišće. Istraživači smatraju da su njihove surle bile primitivne i neefikasne. Međutim, čeljusti “Gomphotheriida” i “Amebelodontidae”, koje su živjele u otvorenijim staništima, bile su prilagođenije siječenju vertikalno rastućih biljaka poput bilja i trava sa mekim stabljikom. Nosna oblast njihovih lobanja više je podsjećala na moderne slonove, što govori o tome da su njihove surle mogle da se savijaju ili hvataju hranu koju su potom usmjeravali u usta.
– Znamo da se čitavo paleo okruženje promijenilo od toplog i vlažnog do hladnijeg, suvog i otvorenog okruženja – rekla je Li, piše Telegraf.
– U to vrijeme “rani slonovi” počeli su da koriste svoje dugačke surle da bi grabili travu. Ispaša na otvorenom možda je ubrzala evoluciju surle koju slonovi danas imaju i daje naznake o tome zašto šumske životinje poput tapira imaju produžene njuške, odnosno male surle koje ipak nisu toliko efikasne kao one kod slonova – dodala je ona.
Srpskainfo
