Ali kada je riječ o Ukrajini, potpredsjednik Džej Di Vens i državni sekretar Marko Rubio imaju duboko suprotstavljena gledišta o tome kojim putem stići do mira i čija god vizija pobijedi, odraziće se na bezbjednosnu arhitekturu zapadnog svijeta, piše britanski list Telegraf.
U jednom uglu stoji izolacionistički potpredsjednik koji zagovara “realizam” uprkos ruskoj prednosti na bojnom polju. U drugom uglu stoji državni sekretar koji je nekada nazvao ruskog lidera Vladimira Putina “gangsterom” i predstavlja jastrebovo krilo tradicionalne Republikanske partije (članovi stranke koji zagovaraju agresivnu, vojnu i snažnu spoljnopolitičku strategiju, posebno prema suparničkim državama).
Prošle nedjelje, činilo se da je Vens stiče prednost. Upravo je on pozvao ukrajinskog predsjednika Volodimira Zelenskog kako bi mu izložio uslove američkog plana od 28 tačaka, koji je, kako je pisao “Ekonomist”, široko kritikovan kao ruski spisak želja.
Nakon tog poziva uslijedila je lična posjeta Kijevu Dena Driskola, sekretara američke vojske i Vensovog bliskog prijatelja sa Pravnog fakulteta Univerziteta Jejl. Tramp počinje da gubi strpljenje, upozorio je Driskol: Kijev mora da prihvati da se suočava sa kolapsom na frontu i da ustupi teritoriju Rusiji.
Unutar Bijele kuće, politika se često kuje odozdo, piše britanski list. Tramp želi dogovor o Ukrajini, ali je pripremu konačnog sporazuma prepustio svojim saradnicima. Da je u potpunosti stao iza plana od 28 tačaka, koji su oblikovali Stiv Vitkof, njegov glavni izaslanik za Rusiju, i Kirill Dmitrijev, glavni ruski pregovarač, Ukrajina bi na kraju možda bila primorana na kapitulaciju.
Evropa odahnula kad je Rubio preuzeo vođstvo
Ali Tramp je zastao, rekavši da to nije “moja konačna ponuda” nakon talasa negodovanja u Kijevu i širom Evrope. To je dalo priliku Rubiju da interveniše – i on je od tada vodio intenzivne pregovore sa ukrajinskom delegacijom u Ženevi.
Do juče popodne, američki plan je, prema izvještajima, već bio skraćen i preoblikovan – sa 28 na 19 tačaka. Najkontroverzniji zahtjevi Ukrajini – predaja utvrđenih teritorija u Donbasu, ograničenje veličine vojske i zabrana ulaska u NATO – ublaženi su i vraćeni predsjednicima u Kijevu i Vašingtonu da o njima odluče.
Evropski lideri odahnuli su kada se Rubio ponovo pojavio u ulozi posrednika. Vjerovali su da je on postao ključna osoba američkog lidera za Ukrajinu, nakon što je praktično osujetio održavanje drugog samita između Trampa i Putina, tvrdeći da Rusija nije spremna da učini potrebne ustupke.
Ali bili su zatečeni paralelnim mirovnim procesom koji je vodio Vitkof, koji se prošlog mjeseca u Majamiju sastao sa Dmitrijevim kako bi sastavili američki plan za Ukrajinu. Rubio nije učestvovao u izradi prijedloga i tek je nedavno obaviješten o njegovom sadržaju. Kopija plana mu je uručena 18. novembra, a nekoliko sati kasnije “Aksios” je objavio detalje plana.
U telefonskom razgovoru sa senatorima tokom vikenda, koji je kasnije procureo u javnost, Rubio je navodno nazvao plan ruskim prijedlogom. Kasnije je ublažio stav javno, napisavši na platformi Iks da je dokument sastavila američka strana, uz doprinos Rusije i Ukrajine.
Stiv Benon, za koga se smatra da je blizak sa Vensom, rekao je za britanski Telegraf da su Rubija “ponizili” senatori koji su pustili u javnost njegove kritike nacrta sporazuma.
“Totalni haos u Bijeloj kući”
Neki izvori bliski Bijeloj kući tvrde da Vens i Rubio i dalje rade zajedno, mada na indirektan način. Bilo koji konačni sporazum moraće da ratifikuje američki Senat ukoliko zahtijeva obaveze – kao što su, primjera radi, bezbjednosne garancije SAD.
Jedan izvor je rekao britanskom Telegrafu da je Rubio u početku bio “isključen iz procesa oko Ukrajine”, dok je Trampov tim preuzeo vođstvo. Ali su tvrdili da je uključen u “fazi broj dva” kako bi oblikovao sporazum u formu koja bi mogla biti prihvaćena u Senatu, a koji je po pitanju Rusije odlučniji nego Bijela kuća.
– Cijeli dan je totalni haos jer članovi različitih sektora u Bijeloj kući ne znaju šta se dešava – rekao je neimenovani američki zvaničnik za Vašington post.
A ostalo je istorija – sporni plan je korigovan i razgovori se nastavljaju, prenosi Blic.
Tramp mora da odabere
Tramp je s vremena na vrijeme znao da zadirkuje Vensa i Rubija, pominjući ih kao potencijalne nasljednike i kandidate za predsjednika na izborima 2028, pa je čak razmišljao i o zajedničkoj kandidaturi.
Ali kada je riječ o Ukrajini, predsjednik ne može imati obje opcije. Na kraju, lider slobodnog svijeta moraće da izabere između vizija koje zagovaraju njegova dva ključna člana kabineta:
ili da primora Ukrajinu na pokornost
ili da sa Zelenskim nastavi da se suprotstavlja Rusiji.
Agencije
