Više od milijardu ljudi diljem planete pati od gojaznosti. Broj „teškaša“ se tokom posljednjih 35 godina povećao za više od četiri puta.
Ta vijest me tjera da se sjetim nekih bucmastih rok zvijezda. Elvis Kostelo jednom reče da za njega izraz „rok zvijezda“ dočarava sliku „momka, mršavog kao žilet, sa razdrljenom košuljom“. Kostelovo stereotipno gledište ima validnost, ali postoje brojni izuzeci. Umjetnici sa kalorijskim bonusima ostavili su značajan trag u istoriji roka. Šta “teškašima” nedostaje u imidžu, to su nadoknadili talentom i upornošću.
Istorija pokazuje da je oduvijek prihvatljivo biti ružna rok zvijezda. Ljudi poput Badi Holija, Mika Džegera i Kurta Kobejna evoluirali su od „rođenih prebijenih ružnim štapom“ u međunarodne seksualne simbole.
Gojazni su uglavnom predviđeni za druge sfere života. Doduše, ima debelih repera, folk i operskih pjevača. Pa, zašto ne i rokera? Pa i oni piju mnogo piva i alkohola, rijetko vježbaju u teretanama, jedu svašta, žrtve su sjedenja u avionima i autobusima. Sve to dovodi do debljanja. Ali, heroin, kokain i cigarete su neprijatelji debljanja.
„Debelih“ rok zvijezda je oduvijek bilo malo. Rijetke su pošto nisu zanimljive mladim djevojkama, pa samim tim i loša investicija za izdavačke kuće. Pronalaženje poznatih a uvećanih dimenzija u istoriji rok muzike jeste izazovan posao. Mogu da navedem Mitloufa, Mamu Kas, Fatsa Domina, Lesli Vesta, Big Mamu Tornton, pa pred smrt Džim Morisona, Elvisa ili Aretu Frenklin. I to je taj spisak.
Prekomjerna težina i gojaznost se definišu kao abnormalno ili prekomjerno nakupljanje masti koja predstavlja rizik po zdravlje. Kod gojaznosti u igri je više faktora, od kojih su mnogi van vaše kontrole, uključujući genetiku, navike u djetinjstvu, medicinska stanja i hormone.
Gojaznost šteti gotovo svakom aspektu zdravlja, od skraćivanja života i doprinosa hroničnim stanjima kao što su dijabetes i kardiovaskularne bolesti do ometanja seksualne funkcije, disanja, raspoloženja i društvenih interakcija. Bilježi se rast smrtnih slučajeva od ove nezarazne bolesti. Prekomjerna težina, s druge strane, nužno nije trajno stanje.
Spomenuta studija procjenjuje da je 1990. godine u svijetu bilo oko 226 miliona gojaznih odraslih, adolescenata i djece. Taj broj je u 2022. godini porastao na milijardu i 38 miliona! Toliki porast došao je “mnogo ranije nego što se očekivalo”. Ljekari su znali da broj gojaznih galopira, ali se zabrinjavajuća cifra očekivala tek 2030.
Studija upozorava da je 2022. godine 504 miliona odraslih žena, 374 miliona muškaraca i oko 159 miliona djece i adolescenata bilo gojazno.
Zabrinjava što „epidemija” posebno pogađa siromašnije zemlje, a među djecom i mladima ta stopa raste brže nego kod odraslih.
Sada zemlje Polinezije, Kariba, Bliskog istoka i sjeverne Afrike bilježe veću stopu gojaznosti od mnogih industrijalizovanih zemalja sa visokim prihodima, posebno onih u Evropi.
U prošlosti smo bili skloni da gojaznost smatramo problemom bogatih, a sada problemom nastalim promjenom načina života u zemljama sa niskim i srednjim prihodima. „Brza transformacija sistema ishrane nije dobro rezultirala“.
Danas više ljudi pati od debljine nego od neuhranjenosti! Ako je nedovoljno jedenje glavni uzrok premale težine, loša ishrana je glavni faktor gojaznosti.
Biti debeo!? U roku, ta riječ je značila naduvenog Elvisa Prislija sa 42 godine. Gojaznost je bila anatema čak i svijetu alternativne muzike. Recimo, kritički hvaljena grupa iz osamdesetih Husker Du nikada se nije komercijalno ostvarila, zato što je njegov genijalni vođa Bob Mould izgledao kao cepelin nemoćan da uzleti.
Druga su sada vremena. Danas je roker sa prekomjernom težinom podjednako važan za svaku vrhunsku grupu kao tjelohranitelj benda koji tuče indiskretne novinare. Vrhunske grupe kao što su Korn, Limp Bizkit, Matchbok 20 i Barenaked Ladies, popele su se na top liste sa liderima koji za sjedenje traže trosjed, a u avion ulaze sa dvije bording karte.
Predimenzionirane rok zvijezde reakcija su na grandž bendove od ispijenih likova mega platinastog uspjeha tokom devedesetih, koji su, u ubrzanom ciklusu pop muzike, sada istorijski relevantni kao sastav Herman Hermits iz šezdesetih.
Ipak, današnji etos „Hold the smack, done the snack“ koji su u novo rok doba uveli prvaci top lista kao što su Džon Poper iz Blues Travelera i Ben Kar iz Mighty Mighty Bosstones, podržani su elitnom ekipom novonastalih teškaša: Lizo, Eksl Rouz, Robert Smit, Džoni Roten…
