Predavanjem igumana manastira Podmaine o. Rafaila (Boljević) na temu ”Bedem pamćenja” započelo je obilježavanje Svetih prebilovačkih i svehercegovačkih mučenika i 83. godišnjice jednog od najsvirepijih zločina počinjenih nad srpskim narodom.
Predavanju je prisustvovao veliki broj vjernika, kao i vladika zahumsko-hercegovački i primorski Dimitrije.
U nadahnutom predavanju o. Rafailo vjernicima je govorio o zlom zaboravu i potrebi stalnog sjećanja i svakodnevnog prisjećanja na Hrista.
O. Rafailo je kazao da Prebilovci pozivaju na dublje sjećanje i da svjedoče o tajni vaskrsenja koja je ujedno i tajna spasenja i Spasitelja.
U ponedeljak, 5. avgusta, program se nastavlja u 19 časova kada će u Hramu u Prebilovcima biti služeno praznično večernje. Nakon toga u Domu kulture ”Sveti kralj Milutin” u Prebilovcima biće otvorena stalna postavka izložbe ”Prebilovci 1941” u organizaciji Muzeja žrtava genocida.
Muzej žrtava genocida prvi put organizuje stalnu izložbenu postavku izvan teritorije Srbije, kako bi sačuvao od zaborava sve nevino postradale Prebilovčane i selo koje je simbol stradanja Srba u Hercegovini, ali i na čitavom srpskom etničkom prostoru.
Izložbena postavka predstaviće najvrednije artefakte o zločinu u Prebilovcima 1941. godine, kao što su replika stolice Stane Arnaut /original se čuva u Muzeju žrtava genocida/, učiteljice iz Prebilovaca, koja je mučena, silovana, prebijana u školi, koja je sada Dom kulture, zajedno sa još sto svojih učenika.
Na izložbi će biti predstavljena i zastava, kojom su tokom 1990. i 1991. godine tokom dostojnog sahranjivanja prekrivani sanduci sa posmrtnim ostacima izvađenim iz brojnih betoniranih jama širom Hercegovine.
Obilježanje Svetih prebilovačkih i svehercegovačkih mučenika i 83. godišnjice jednog od najsvirepijih zločina počinjenih nad srpskim narodom završava 6. avgusta kada je centralna proslava i sveta arhijerejska liturgija koju će u Hramu Hristovog vaskrsenja u Prebilovcim u 9 časova služiti više arhijereja.
Svetu arhijeresjku liturgiju služiće mitropolit dabro-bosanski Hrizostom, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije, vladika buenosaireski i južno-centralno američki Kirilo, vladika budimljasnko-nikšićki Metodije, mitropolit njemački Grigorije, arhiepiskop mihalovsko-košicki Georgije i arhiepiskop mostarsko – trebinjski Dimitrije.
Iz Crkvene opština Čapljina pozivaju vjerni narod da u što većem broju uzme učešće u obilježavanju stradanja u Prebilovcima.
Hram Vaskrsenja Hristovog u Prebilovcima sagrađen je i osveštan 2015. godine u znak sjećanja na oko 4.000 Srba donje Hercegovine koje su ustaše ubile u Drugom svjetskom ratu, a Srpska pravoslavna crkva /SPC/ iste godine kanonizovala je žrtve Prebilovaca i donje Hercegovine u Drugom svjetskom ratu.
Ovaj praznik ustanovljen je u kalendaru na datum kada su ustaše 1941. godine zvjerski ubile više od 850 mještana ovog sela, uglavnom žena i djece i bacile u jamu u Šurmancima nadomak Međugorja.
Ovaj zločin je u bivšoj Jugoslaviji prikrivan, a 1961. godine jame u koje su bacani Srbi su zabetonirane.
Otkopavanje 13 jama na području donje Hercegovine počelo je 1990. godine, a kosti više od 4.000 Srba 4. avgusta 1991. godine su sahranjene u spomen – kosturnicu u Prebilovcima.
U junu 1992. godine tokom ofanzive “Čagalj” pripadnici HOS-a i HVO-a minirali su spomen-kosturnica.
Po povratku Srba u Prebilovce poslije 2000. godine, ostaci kostiju su sakupljeni, a po izgradnji Hrama Vaskrsenja Hristovog počivaju u njegovoj kripti.
Hram u Prebilovcima sagrađen je uz pomoć tadašnjeg predsjednika Srpske Milorada Dodika i zahvaljujući donacijama Srba u dijaspori.
Urađen je po uzoru na Crkvu Hristovog groba u Jerusalimu koja je simbol vaskrsenja i života, a od tada do danas Prebilovci su mjesto koje opominje i prkosi svima koji misle da se jedan narod može istrijebiti sa svoga vjekovnog ognjišta.
