U Srpskoj je pola opština i gradova nerazvijeno
Pola opština i gradova u Republici Srpskoj je nerazvijeno. Male opštine polako umiru, a dok selo gori vlast se češlja.
Iako Ustav Srpske garantuje jednakost pokazalo se da Vlada nema jednak odnos prema svim lokalnim zajednicama. U praksi se dešava centralizacija vlasti i decentralizacija problema sa republičkog na lokalni nivo.
Lokalne zajednice su prva adresa na koju se obraćaju građani. Međutim, mnogim opštinama i gradovima su vezane ruke u pogledu rješavanja potreba stanovništva, jer je u Republici Srpskoj prisutna centralizacija moći i decentralizacija problema.
“Sve ono što trenutna vlast radi jeste da prije svega obezvrijedi lokalne zajednice, da im uzme nadležnosti i da im uzme finansijska sredstva kako bi svi bili zavisni od jednog centra moći i kako bi na taj način pokušali da upravljaju svim dijelovima Republike Srpske.”, kaže Marinko Božović, načelnik Istočne Ilidže.
Dok se sva moć koncentriše u republičke institucije, socijalni i svi drugi problemi idu na teret lokalnih zajednica, što dovodi u pitanje njihovo funkcionisanje, ističe načelnik opštine Brod Zoran Vidić.
Sitne nadležnosti opština u Srpskoj prate još sitnije finansijske mogućnosti sa kojima raspolažu, dok se suočavaju sa velikim zahtjevima i potrebama stanovništva. Sa lokalnog nivoa se uglavnom uzima, a malo šta vraća.
Tako se po osnovu povrata prihoda od PDV u Bijeljinu za osam mjeseci ove godine vratilo 7.500.000 KM manje nego što je trebalo po osnovu povrata prihoda od PDV-a. To je veliki udarac na budžet grada.”, rekla je Gordana Petrović, šef odjeljenja za finansije u GU Bijeljina.
Decentralizacija vlasti je neophodna, smatra gradonačelnik Bijeljine Ljubiša Petrović, a kao jedno od rješenja vidi vraćanje statusa pravnog lica mjesnim zajednicima.
“Da mjesna zajednica ima svoje prihode, rashode, tijelo, savjet koji upravlja i da savjet na taj način polaže građanima račune i da tako možemo upravljati na transparentniji način, a ne da svi tokovi novca odlaze na nivo Republike, a usko rečeno u Laktaše i prema onima koji su raščerupali i opljačkali budžet Republike Srpske.”, ističe Petrović.
Evropska povelja o lokalnoj samoupravi zahtjeva da više nadležnosti imaju lokalne zajednice, pa je neophodno donijeti zakon o ravnomjernom razvoju Republike Srpske smatra zamjenik načelnika Berkovića Bojan Samardžić.
Opštine su do 1990-ih godina imale snažne nadležnosti u sektoru poreske i geodetske uprave, imovinskih odnosa, inspekcije pa čak i u segementu nadzora nad lokalnim policijskim snagama, navodi ekonomista Milenko Stanić.
“Taj sistem je dobro funkcionisao i ne postoje razlozi da se ne preispitaju postojeća rješenja i da ono što je bilo do 1990-ih godina dobro u pogledu nadleženosti lokalnih zajednica ponovo vrati u nadležnost lokalnih zajednica.”, priča Stanić.
Jake opštine znače i jaku Republiku Srpsku. Bogate lokalne zajednice će manje zavisiti od centralnih organa vlasti, a to je ono čega se Vlada ne želi odreći ni po cijenu prosperiteta i napretka Republike Srpske, zaključuje Stanić.
(BN)
