Procjena izbornih rezultata za (grado)načelnike: SNSD DOMINANTAN U KRAJINI, ali IMA PROBLEMA sa koalicionom podrškom (2)
Prva analiza je pokazala kapacitiranost koalicija vlasti i opozicije uoči lokalnih izbora u oktobru ove godine, a govorili smo i o raspoloženju građana. U nastavku ćemo dati pregled na koji način se glasovi stranaka odražavaju na šanse kandidata za (grado)načelnike.
Naravno da na sam izborni rezultat u značajnoj mjeri utiče i kvalitet samog kandidata, kao i same kampanje koja tek predstoji. Ipak, ukoliko bi se držali samo matematike, odnosno snage koalicionih stranaka koje stoje iza nekog od kandidata, uzimajući u obzir rezultate tih stranaka na proteklim lokalnim izborima dobili bismo sljedeće rezultate:
U IJ 1 u Krupi na Uni SNSD ima najveće šanse jer je na lokalnim izborima 2020. imao 184 glasa, što je više nego što mogu da obezbjede kandidati NSP i US, tim prije što je najjači DNS tada imao 250 glasova, a nema kandidata za načelnika.
U Novom Gradu je frontalni sudar vlasti i opozicije i borba dva kandidata. Imajući u vidu koalicione kapacitete sa lokalnih izbora, koalicija vlasti ima oko 7,5 hiljada glasova (SNSD – 4.613, DNS 1.268, SP – 860, DEMOS, US, NDP – 725, SPS – 70), a koalicija opozicije ima oko 3,5 hiljada (SDS – 2.415, PDP – 1.169), dok je SDA imala 1.089. Na opštim izborima 2022. SNSD je naznatno pao na 4.133, SDS na 1.643. PDP rastao na 2.637, SP ostala na 719, US imala 264, DNS značajno pao na 296, a nove stranke NPS Darko Banjac je imao 460 i Za pravdu i red 211. To znači da je realna snaga glasova opozicije oko 4,5 hiljada glasova, a stranaka vlasti oko 6 hiljada. Iako treba imati u vidu da je razlika kandidata SDS i SNSD na prošlim lokalnim izborima bila samo 400 glasova za SNSD-ovog kandidata, kao i da je Jelena Trivić na zadnjim opštim izborima pobjedila Milorada Dodika za nepunih 500 glasova.
U Kozarskoj Dubici će se realna borba voditi između kandidata SNSD i NPS Darka Banjca, dok su šanse kandidata SDS značajno manje. Na lokalnim izborima 2020. SNSD je imao 3.157 glasova, a DNS 3.091, SP 826, NDP 342, US 224, DEMOS 173, dok je SDS imao 1.273, a PDP 1.007. Dakle, stranke vlasti su bile dva puta jače. Na opštim izborima 2022. se pojavila stranka NPS Darka Banjca i uzela 2.813 glasova, a SNSD pao na 2.903. DNS je pao na 1.287, a SDS na 990 i PDP na 875. SP je pala na 559, a nova stranka Za pravdu i red je uzela 184 glasa. Očigledno će između dva kandidata presuditi podrška koalicionih partnera.
U Prijedoru se bitka za gradonačelnika vodi između dva kandidata SNSD-a i SDS-a. Imajući u vidu koalicioni kapacitet stranaka vlasti i opozicije, gotovo izvjesno je u prednosti kandidat SNSD. SNSD je lokalnim izborima 2020. imao 8.326 glasova, a pratio ga je DNS sa 7.092, US 2.022, SPS 2.016, SP 1.822 i DEMOS sa 718. SDS je imao 3.175, a PDP 1.822. Na opštim izborima 2022. SNSD je rastao na 10.377, a DNS drastično pao na 1.822 glasa. US je rasla na 2.261, SPS na 2.178, a SP pao na 1.578. Nova stranka NPS Darka Banjca je uzela 2.172 glasa, a Za pravdu i red 1.141. SDS je pao na 2.768, a PDP 1.575. Dakle, koalicioni kapacitet SNSD-a je skoro tri puta jači od opozicionog.
U Oštroj Luci su tri kandidata za načelnika, ali realna bitka je između kandidata SNSD-a i PDP-a. Na lokalnim izborima 2020. SNSD je imao 497 glasova, DNS 435, PDP 273, SP 207, US 114, DEMOS 74, dok je SDS bio ispod cenzusa sa 49 glasova. Na opštim izborima 2022. SNSD je imao 481 glas, a DNS je pao na 60. PDP je osvojio 96 glasova, a SDS rastao na 123. Na ovim lokalnim SDS nije izašao sa odborničkom listom. Procjena je pobjeda kandidata SNSD.
U Kostajnici su takođe dva kandidata SNSD i SDS. Na lokalnim izborima 2020. SNSD je imao 677 glasova, a SDS 594. PDP je imao 486, a SP 366, US 200, DNS 151, a NDP 95. Na opštim izborima 2022. SNSD je bio na 668 glasa, SDS 369, PDP 355, SP 218, NPS Darko Banjac 195, DNS 144 itd. Zbir glasova stranaka vlasti daje prednost njihovom kandidatu za načelnika.
U IJ 2 u Gradišci su tri kandidata, ali ključna je borba kandidata NF i SNSD (treći je nezavisni). Na lokalnim izborima 2020. SNSD je osvojio 7.611 glas, ispred US sa 3.621, DEMOS-a 2.150, SDS 2.057, DNS-a 1.957, PDP 1.600, SPS 1.209 i SP 1.008. Na opštim izborima 2022. SNSD je porastao na 9.477, a PDP na 2.560 i SDS na 2.548. SPS je imao 1.369, DEMOS 1.272, US je pala na 1.251, nova stranka Za pravdu i red je imala 1.047. SP je imala 852, NPS Darko Banjac 783, a a DNS 767. Dakle, koalicioni kapacitet SNSD je skoro tri puta jači od opozicionog.
U Laktašima je samo jedan kandidat za načelnika iz redova SNSD.
U Srpcu su za izbore prijavljena dva kandidata, iz SNSD i SDS. Na zadnjim lokalnim izborima SNSD je osvojio 4.415 glasova, ispred DNS-a sa 1.321, te PDP-a 1.260, SDS-a 1.186, US 1.120 i NDP 522. Na opštim izborima 2022. SNSD je imao 3.990, PDP 1.318, SDS 1.139, DNS 1.021, US 784 i Za pravdu i red 415. SP je imao 266, SPS 172, NPS Darko Banjac 165, a DEMOS 147. Dakle, koalicioni kapacitet SNSD je duplo jači.
U Prnjavoru se takođe bore dva kandidata za načelničku poziciju. Na lokalnim izborima 2020. SNSD je imao 5.667 glasova, a SDS 4.301. DNS je imao 1.734 glasa, NDP 791, SRS Vojislav Šešelj 705, DEMOS 534, SP 483, SDA 444, PDP 1990 375, US 307. PDP 285 itd. Na opštim izborima 2022. SNSD je imao rast na 6.528, a SDS rast na 4.472, DNS pad na 887, PDP 583, Za pravdu i red 512, SP 495, NPS Darko Banjac 190, US 167, SPS 135 itd. Dakle, koalicioni kapacitet SNSD daje prednost njegovom kandidatu od preko 2 hiljade glasova. Ipak, inteeresantno je da je Jelena Trivić 2022. u Prnjavoru pobijedila Milorada Dodika za 225 glasova, što ostavlja prostor da se ova koaliciona razlika izniveliše jer je očigledno da tada koalicioni partneri SNSD nisu podržali njihovog kandidata koji je imao 7.032 glasa.
U IJ 3 u Banjaluci se na ovim izborima za gradonačelnika bore 4 kandidata: PDP, SNSD. NF i Nezavisni kandidat. Opozicija je podijeljena, a neki dovode u pitanje opozicioni status kandidata PDP. U svakom slučaju ta podjela glasova opozicije povećava šanse kandidatu SNSD-a. Inače, SNSD je na lokalnim izborima 2020. imao najviše glasova 25.806. Slijede PDP sa 19.156, SPS 8.539, US 8.497, DNS 6.790, DEMOS 6.003, SP 4.492, SDS 3.864, NP Banjaluka zove 3.133 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 35.733, PDP 30.322, Za pravdu i red 7.535, SDS 7.278, US 4.844, SP 4.628, SPS 4.053, DEMOS 3.296, DNS 1.982, NPS Darko Banjac 1.573 itd. Jelena Trivić je Milorada Dodika pobjedila sa preko 11 hiljada glasova razlike, 55.493 prema 44.180. Dakle, koalicioni partneri SNSD su tada “podbacili”. Dakle, ukoliko SNSD obezbjedi koalicionu disciplinu pri glasanju, realne su šanse da podjelom glasova opozicije na dva kandidata pobjedi njihov kandidat, jer i bez podjele glasova opozicionih kandidata SNSD ima razliku oko 10 hiljada glasova.
U Petrovcu su 3 kandidata za načelnika, SNSD, DEMOS i Nezavisni kandidat. Dakle, bez opozicionog. Obzirom na odnos snaga stranaka realna je prednost kandidata SNSD jer osvaja preko 50 posto glasova na izborima, a nekadašnji glasovi DNS-a su se uglavnom prelili ka SNSD-u, pa je na opštim izborima SNSD imao 290 glasova, a DEMOS 59. DNS je sa pozicije vodeće stranke na lokalnim izborima pao sa 203 na 71 glas.
U Čelincu su u izbornoj utakmici dva kandidat, SNSD i SDS. Na lokalnim izborima 2020. najjača stranka je bio SNSD sa 3.291 glasova. Slijedili su SDS sa 1.139, SP 1.107, DNS 1.007, DEMOS 959, PDP 701, US 682, NDP 289 itd. Na opštim izborima 2022. SNSD je imao 3.798, PDP 1.348, SDS 836, DEMOS 607, US 539, DNS 511, SP 471, Za pravdu i red 250, SPS 213 itd. Dakle, dominacija je kandidata SNSD koji ima duplo jači kapacitet koalicione podrške.
U Istočnom Drvaru su tri kandiata I pored nezavisnog za poziciju načelnika se realno bore SNSD i US. Opozicija je bez kandidata. Na zadnjim lokalnim izborima je SNSD imao 76 glasova, a US 35. Na opštim izborima 2022. odnos je bio 81 naprema 2 za SNSD. Tako da je realna procjena pobjeda kandidata SNSD-a.
U Ribniku su u izbornoj utakmici 2 kandidata, SNSD i nezavisni. Opozicija nema kandidata i realna je pobjeda kandidata SNSD-a jer je i na opštim izborima osvojio preko 50 posto glasova.
U Mrkonjić Gradu su tri kandidata: SNSD, SDS i Za pravdu i red. Na lokalnim izborima 2020. je SNSD imao 3.899 glasova, a slijedili su DNS 1.330, SP 1.182, PDP 998, DEMOS 851, SDS 191 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD osvojio 3.653 glasa, a slijedili su PDP 1.129, SP 889, SDS 790, Za pravdu i red 748, DEMOS 497, DNS 424, US 179 itd. Realan odnos snaga daje najveću šansu kandidatu SNSD.
U Jezeru su 3 kandidata: SNSD, NF I PDP. Na lokalnim izborima 2020. je SNSD pobjedio sa preko 50 posto glasova, odnosno 360, a slijedili su PDP 88, SP 83, DNS 67 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 256 glasova, PDP 63, DNS 42, SDS 40, Za pravdu i red 26 itd. Milorad Dodik je tada imao 264 glasa, a Jelena Trivić 212. Ipak, realna je šansa kandidata SNSD da pobjedi.
U Kneževu su na ovim izborima u trci tri kandidata: SDS, SNSD i nezavisni. Na lokalnim izborima 2020. je SNSD imao 2.874 glasa, a slijedili su SPS sa 764, US 693, DNS 548, SP 343, SNS 295, PDP 249, NDP 173, SDS 156 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD pobjedio sa 2.264, a SDS je imao 605, US 578, SP 509, PDP 491, DNS 216, SPS 154, Za pravdu i red 96 itd. Dakle, koalicioni kapacitet glasova stranaka daje jasnu prednost kandidatu SNSD.
U Kotor Varoši su na izborima tri kandidata: SNSD, PDP i DEMOS. Na lokalnim izborima 2020. najjača stranka je bio SDS sa 3.026 glasova, a slijedili su PDP 2.453, SNSD 2.259, SDA 1.130, SP 1.000, DEMOS 492, US 393 itd. Na opštim izborima 2022. je prvi bio SNSD sa 3.277 glasova, a slijedili su SDS 1.966, PDP 1.278, Pokret za državu 734, US 643, DEMOS 418, SP 228, Za pravdu i red 120 itd. Dakle, koalicioni kapacitet je za oko 600 glasova na strani SNSD. Na opštim izborima 2020. je Milorad Dodik pobijedio Jelenu Trivić sa 124 glasa razlike. Određena šansa kandidatu PDP je odvlačenje glasova DEMOS-ovog kandidata.
U Šipovu su tri kandidata: SDS, SNSD i NF. Dakle, dva kandidata opozicije. Na prošlim lokalnim izborima je SNSD imao 2.602 glasa, DNS 1.150, PDP 671, US 607, SDS 338, DEMOS 281 SP 267 itd. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 2.287 glasa, DNS 1.023, PDP 869, SP 304, US 248, SDS 247, Za pravdu i red 142 itd. Koalicioni kapacitet daje jasnu prednost kandidatu SNSD, posebno imajući u vidu dva kandidata opozicije.
U Istočnom Kupresu su dva kandidata: SDS i SP. Na lokalnim izborima 2020. su bile tri liste: SNSD 101 glas, SDS 64 i PDP 25. Na opštim izborima 2022. je SNSD imao 71 glas, SDS 25, PDP 23, DNS 13, US 5, SP 3. Ovaj odnos snaga daje blagu koalicionu prednost kandidatu SP.
Dakle, ako bismo sumirali procjenu na IJ 1, 2 I 3, jasno je da kandidati SNSD imaju značajnu koalicionu prednost u svim lokalnim zajednicama, uz određene šanse kandidata opozicije u Novom Gradu, Banjaluci, Prnjavoru i Kotor Varoši. Što naravno ne isključuje ni šanse ostalih kandidata, ali govoi o realnoj osnovi, a to su glasovi. Nismo se bavili kvalitetom kandidata, što će u značajnoj mjeri opredjeljivati glasače, kao i samim kampanjama koje mogu da promijene odnos snaga jer uvijek postoji jedan značajan dio glasačkog tijela koji odluku o podršci stranci ili kandidatu donosi pred izbore. U svakom slučaju, koalicioni kapacitet je realna polazna osnova za procjenu šansi određenog kandidata, iako ne i zadnja riječ o rezultatu. Pukotine u koalicionoj strukturi glasova su izazov, ali i šansa i za jednu i za drugu stranu.
(Nastaviće se)
ISTOK