Od struje do puteva: Vlast u Srpskoj zaboravila Ljubinje

Načelnik Ljubinja Stevo Drapić poslao je prije četiri mjeseca predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku i premijeru Srpske Radovanu Viškoviću spisak neriješenih problema, projekata i inicijativa od kojih u dobroj mjeri zavisi dalji razvoj i opstanak Ljubinja, ali do danas nijedna tačka sa tog spiska nije riješena i realizovana.

Među problemima koji zagorčavaju život Ljubincima je i magistralni put M6, tačnije dionica puta od Žegulje prema Stocu a saga o rekonstrukciji ovog puta traje godinama. U oktobru 2021. godine „Putevi Republike Srpske“ raspisali su tender za izbor najpovoljnijeg izvođača za rekonstrukciju pomenutog puta, u dužini od 5,6 kilometara.

Direktor „Puteva Republike Srpske“ Davor Kostrešević izjavio je tada da je za ovaj poduhvat „rezervisano“ tri miliona KM i da će se ovo preduzeće potruditi da 2023. nastavi rekonstrukciju magistrale. Kako sada stvari stoje, od „nastavka rekonstrukcije magistrale“ nema ništa, a pitanje je da li će i na dionici kod Žegulje bageri dočekati i kraj ove godine.

“Plaćamo akcize, a ne dobijemo ništa”

Načelnik opštine Stevo Drapić (SDS) naglašava u razgovoru za portal MojaHercegovina kako Ljubinje traži mnogo toga ali da je ključna putna komunikacija prema Stocu.

“Prošle godine završena je jedna dionica i mene su čvrsto uvjeravali da će radovi biti nastavljeni odmah. Rečeno je da će tender biti raspisan prije Nove godine, ali to se do danas nije desilo. Nastavak radova je potvrđen i na sastanku gradonačelnika hercegovačkih opština sa predstavnicima republičke vlasti koji je održan u Trebinju 21. marta, ali i dalje se ništa ne dešava”, kaže naš sagovornik.

On dodaje da, prema njegovim informacijama, raspisivanje tendera nije ni blizu.

“To je za nas goruće pitanje. Ta investicija košta 7-8 miliona maraka. Plaćamo akcize za auto-puteve kao i građani Banjaluke, a ne dobijamo ništa. Godišnje damo oko 400.000 KM akciza, a ništa nam se ne vraća. Te naše pare su davno otišle i sad samo želimo da nam se dio vrati. Ne treba niko da nam da naše pare, treba samo da nam vrati dio onoga što smo dali.

Dinamika radova u FBiH je daleko ispred naše i ako se ne pokrenemo, oni će nas ‘prešišati’. Kamere su u Istočnoj Hercegovini prošle godine registrovale 9.560 prekršaja. To pokazuje koliko je ovaj put frekventan i krajnje je vrijeme da se putevi saniraju”, kaže Drapić.

Zemljotres raselio šest porodica
Naš sagovornik naglašava da je opštini na čijem je čelu neophodna i zgrada koja je oštećena u zemljotresu 2022. godine.

“Šest porodica je iseljeno, Vlada Srpske je obećala zgradu za tih šest porodica, potpisali smo sporazum, ali zgrade nema. Uradili smo sve što je do nas, ali do danas nije rapisan tender. Oni koji su najviše oštećeni nisu dobili ništa. Vlada RS ne nalazi sredstva i to stoji i dalje. Obećali su mi da će to biti riješeno, ali se ne zna kada će se to desiti”, kaže Drapić.

Vlada Republike Srpske je, inače, u avgustu 2022. godine potpisala sporazum sa Berkovićima i Ljubinjem u kojem se navodi da će finansijski pomoći sanaciju najugroženijih objekata uslijed zemljotresa. U potpisanom dokumentu stoji da će opštini Ljubinje biti isplaćeno 650.000 KM, a opštini Berkovići 592.000 KM za sanaciju najoštećenijih objekata.

Hotel kao opštinski balast

Zamjenik načelnika Ljubinja Vitomir Vojčić kaže za MojuHercegovinu kako je pomenuta opština tražila i rješavanje pitanja hotela u Ljubinju koji je u vlasništvu Vlade Srpske. Ni taj problem, kaže on, nije riješen i veliko je pitanje da li će ikada i biti stavljena tačka na ovu storiju.

Inače, pomenuti hotel je u središtu velike finansijske malverzacije o kojoj je naš portal detaljno pisao u novembru 2018. godine.

Kompanija „Nis promet“ iz Banjaluke je 2008. godine kupila hotel u Ljubinju od preduzeća u stečaju „AD Ugostiteljstvo“. Zvanični vlasnik firme bio je Simo Stjepanović, dok se kao nezvanični gazda pominjao aktuelni ministar saobraćaja i veza Nedeljko Čubrilović.

„Nis promet“ je ovaj hotel, koji od 2000. godine praktično nije u funkciji, zajedno sa kompletnim inventarom kupili za samo 218.000 KM. U krečenje, izmjenu dijela bravarije i popravku rasvjete uloženo je tek nekoliko desetina hiljada maraka i od tada je hotel zatvoren.

Deset godina kasnije Vlada Srpske je donijela odluku da se provede projekat pod nazivom „Obezbjeđenje institucionalnih kapaciteta za potrebe Doma penzionera u Ljubinju“, a nosilac projekta bilo je Ministarstvo rada i boračko invalidske zaštite koje je za najbolji i najpovoljniji objekat koji bi mogao poslužiti za starači dom uzelo hotel u vlasništvu firme „Nis promet“. Hotel je tada plaćen 2,8 miliona maraka.

“Traženo je i davanje povlašćene cijene ili podsticaja za utrošenu električnu energiju lokalnom ‘Vodovodu’. Gradnju solarne elektrane u Ljubinju u oktobru 2020. godine najavio je i predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik. Ljubinje ima problem u snabdijevanju električnom energijom i molili smo da se i taj problem riješi.

Vršilac dužnosti direktora preduzeća ‘Nikola Tesla’ Dragan Vučetić prije deset godina je rekao kako je u tekstilnoj industriji u Ljubinju planirano zaposlenje 240 radnika koji bi radili u dvije smjene. To se, bogu hvala, nije ostvarilo“, prepričava Vojčić za naš portal kakvih su se sve obećanja naslušali stanovnici Ljubinja.

Sudski spor

Opština Ljubinje je, kaže načelnik Drapić, tražila i konačno rješavanje sudskog spora koji se vodi između ove lokalne zajednice i Republike Srpske oko pitanja zemljišta na lokalitetu Grdošnice.

“Jedini spor koji opština ima jeste spor sa Republikom Srpskom oko zemljišta. U pitanju je deset hektara u centru Ljubinja. Tu je davno formirana industrijska zona. Zemlja je do 2016. godine bila ‘na opštini’, ali je greškom prepisana na Srpsku. I taj spor traje osam godina. Pitao sam ih šta hoće sa zemljom. Ako hoće nešto da prave, mi ćemo to odmah predati i gotovo. Ali da oni uzmu zemlju i potom daju nekome koncesiju, a da mi nemamo ništa od toga, to ne može”, kaže Drapić.

Načelnik Drapić za MojuHercegovinu tvrdi da Ljubinje nema nikakve koristi od energetskog sektora te da su trebali dobiti solarnu elektranu ali od svega, za sada, takođe nema ništa.

“Sada imamo ljude koji su kupili zemlju, dobili saglasnost za priključke od ‘Elektroprenosa’, ali Vlada Srpske ne raspisuje koncesiju. Pisali smo razne urgencije, ali i dalje sve stoji”, kaže on.

“Jednosmjerna ulica”

Sa druge strane, šef kluba odbornika SNSD-a u Skupštini opštine Ljubinje se slaže sa konstatacijom da saradnja opštinske i republičke vlasti nije bila dvosmjerna u proteklom periodu, ali krivca vidi u lokalnim vlastima.

“Saradnja je bila više inicirana od strane Vlade Republike Srpske. U prvom redu bih istakao saniranje posljedica štete od zemljotresa. U prvim satima nakon zemljotresa uslijedili su pozivi premijera Srpske koji je odmah i posjetio Ljubinje. Milorad Dodik je tada bio srpski član Predsjedništva BiH i inicirao je da Savjet ministara odobri milion maraka interventne pomoći Ljubinju. Ta sredstva su odobrena”, kaže naš sagovornik.

U posljednje četiri godine, dodaje on, riješen je i problem sa lokalnim Domom zdravlja koji je bio na budžetu opštine.

“Dom je imao minus od oko milion maraka. Intervencijom Vlade Srpske minus je saniran u ‘jednom komadu’, a nakon toga je ova ustanova prešla i na trezorsko plaćanje. To u Ljubinju nije promovisano na pravi način. Urađena je i pumpna stanica vrijedna preko 300.000 KM. To je prvo ulaganje u ljubinjski vodovod još od 1974. godine”, kaže naš sagovornik.

Dodaje da je uređena i poslovna zona.

“Opština je kandidovala jedan projekat vrijedan 200.000 KM i on je realizovan u potpunosti. Hotel koji je u vlasništvu Srpske je dat opštinskoj upravi na raspolaganje. Sve te stvari su nevidljive, jer Ljubinjem vlada opozicija u odnosu na Republiku Srpsku. Odobrena su sredstva za izgradnju zgrade za šest porodica.

To je sada na čekanju, ali smo ušli u sve moguće procedure. Stalno nam se fakturišu neke stvari koje se još nisu uradile, ali niko neće da kaže da je, recimo, polovina puta prema Stocu sanirana. Niko neće da kaže da je urađeno 64 kilometra puta Ljubinje-Trebinje. Stanje nije bajno, ali imam osjećaj da je naša opštinska vlast inertna. Sve ostaje na nivou dopisa. Postoji ostrašćenost i postoji manjak saradnje”, kaže Lečić za MojuHercegovinu.

Problemi sa strujom

Mještani ove hercegovačke opštine već tri decenije muku muče i sa snabdijevanjem električnom energijom, a česti kvarovi i nestanci struje su njihova surova realnost. Od 1998. godine stanovništvo i privreda struju dobijaju dalekovodom iz federalne opštine Stolac koji prolazi kroz tri opštine i teritoriju Srpske i Federacije BiH. Iako je pomenuto osmišljeno tek kao prelazno rješenje, do danas je učinjeno malo toga kako bi se situacija poboljšala.

Otežane su i žalbe na nestanke struje jer često dolazi do “gluvih telefona” uzmeđu korisnika, “Elektroprenosa” te “Elektroprivrede HZHB”, a sve otežava i činejnica da ljubinjski distributeri ne mogu da djeluju na federalnoj teritoriji.

Mediji su ranije nezvanično pisali da su Elektroprivreda Rrpublike Srpske i Elektroprenos BiH postigli saglasnost da Elektro Hercegovina bude nosilac izgradnje 35 kilovoltnog dalekovoda u dužini od 17 kilometara od Veličana, na teritoriji Trebinja, pa do Ljubinja.

Načelnik Drapić je naglasio kako kroz Ljubinje prolaze dva dalekovoda, ali da opština nema nikakvu ingerenciju nad njima.

(Moja Hercegovina)  Foto: Moja Hercegovina