Mrkonjići – praznik pre praznika

Idući u susret prazniku Svetog oca našeg Vasilija, čudotvorca tvrdoškog, ostroškog, mrkonjićkog i zavalskog, velikog arhijereja Crkve Hristove u Hercegovini i vaseljenskog čudotvorca, ove, dve hiljade dvadeset i treće godine (za naš narod teške i pune izazova!) kao utehu i nadahnuće, ali i ohrabrenje i podsticaj u svom duhovnom stremljenju, mrkonjićka obitelj, a kroz nju cela Hercegovina i sva punoća naše svetosavske i svetovasilijevske Crkve, primile su blagodat na blagodat obretenjem zemnih ostataka Svetiteljeve majke Ane – Anastasije, samo par dana pre proslavljanja njegovog praznika.

Dan – 8. maj, ponedeljak četvrti po Vaskrsu, praznik Svetog Apostola i jevanđeliste Marka. U grobljanskoj crkvi Svetog Nikolaja Mirlikijskog u Svetiteljevim rodnim Mrkonjićima, na Svetoj Liturgiji, uz Episkopa zahumsko-hercegovačkog Dimitrija i njemu saslužujućih: Igumana Manastira Ostrog Sergija sa bratijom, Igumana Manastira Zavala Vasilija, Igumana Manastira Kosijerevo Arsenija i paroha mrkonjićkog, protojereja Nikole (Jankovića), okupljeni su još i jeromonah Porfirije iz Manastira Tvrdoš, Igumanija Petropavlovske i Mrkonjićke monaške obitelji Pavla sa sestrinstvom, doktor porodične medicine iz Trebinja Valentina Kilibarda, arheolog i direktor trebinjskog Muzeja Ivana Grujić, meštani sela Mrkonjića i nekolicina revnosnih i iskusnih radnika, određenih za predstojeći posao. Nakon odslužene Liturgije, a potom i kratkog pomena na grobu blažene Ane-Anastasije, uz pojanje prigodnih tropara pristupa se otkopavanju groba, na kome je postojeći nadgrobni spomenik postavljen 1966. godine i osvećen od tadašnjeg nadležnog Arhijereja, Mitropolita Vladislava. Skidanje prvog sloja zemlje otkriva kosti koje po svemu sudeći pripadaju nekolicini različitih ljudi (dve lobanje, nešto dečijih i veći broj kostiju odraslih ljudi, kako muških tako i ženskih). Među ovim kostima nalazi se i austrougarski novčić iz 1900. godine, što ukazuje na to da su kosti novijeg datuma, očigledno naknadno položene preko već postojećeg groba i da je potrebno kopati još dublje.

Otkrivanje nadgrobnog krsta

Dalje kopanje ubrzo otkriva prelepi, veoma stari spomenik od klesanog kamena iz jednog komada, sa duborezanim krstom sa obe strane. Nastavak kopanja, na dubini od oko jednog metra i dvadeset santimetara, tačno ispred pomenutog klesanog kamenog spomenika otkriva tanke nadgrobne ploče koje oivičavaju i nadkrivaju još jedan grob.

Obretenje moštiju Svete Ane

Pažljivo uklanjanje ploča, uz stručni nadzor i iskusne savete arheologa, lekara i prisutnih sveštenih lica, najzad otkriva čitav, neobično dobro očuvan ženski skelet, u pravilnom anatomskom položaju, ruku skrštenih na grudima i divne, zlatno-žute boje. Uz pojanje prokimena: „Kto Bog velij …“ i drugih prigodnih bogoslužbenih pesama i vaskršnjih tropara, prisutni pažljivo, deo po deo, vade kosti i polažu ih na belo platno. Nakon što su sve kosti izvađene, u svečanoj litiji bivaju prenesene od groblja do manastirskog hrama Svetog Vasilija (udaljenog par stotina metara) gde se, opet uz stručni nadzor arheologa i lekara, pristupa njihovom detaljnijem čišćenju, pranju u mlakoj vodi i pripremanju za naknadno pranje u belom vinu, premazivanje maslinovim i ružinim uljem i konačno polaganje u kivot u kome će biti pohranjene.

Sutradan, devetog maja, u manastirskom hramu Svetog Vasilija opet je služena Liturgija. Nakon što je obavljeno sve navedeno, kosti su smeštene u drveni kivot (dar ostroškog bratstva) i biće svečno iznešene na liturgijsko svenarodno poklonjenje na praznik Sv.Vasilija ostroškog i tvrdoškog, 12. maja u manastirskoj Crkvi.

Svetlost, radost, mir i toplina koji od trenutka obretenja ispunjavaju kako okolinu mrkonjićke svetinje – tako i srca svih prisutnih, unutarnje su i duboko lično svedočanstvo onoga što čeka svoju potvrdu od sve punoće Crkve.

Do tada – od sveg srca blagodareći Gospodu Divnom u Svetima Svojim i Svetom ugodniku NJegovom Vasiliju na blagoslovu kojega smo bili udostojeni, „praznujući pre praznika“ polažemo svu nadu na nepogrešivost Duha Božijeg – Duha Istine, kličući sa Crkvom: „Ko je Bog veliki kao Bog naš; Ti si Bog Koji činiš čudesa!“

Po blagoslovu Episkopa zahumsko-hercegovačkog Dimitrija
sestrinstvo Mrkonjićke obitelji