Ko će preuzeti planirane projekte Srpske?
Od realizacije mnogih projekata, između ostalog, izgradnje solarne elektrane u Trebinju, koje je vrh Republike Srpske još davne 2015.godine dogovorio sa mađarskim vlastima još uvjek nema ništa, a da li će biti realizovani najnoviji projekti koje je Mađarska preuzela od Njemačke, znaćemo, kako kaže premijer Srpske, u februaru.
Vjetroelektrana Hrgud u Berkovićima, rehabilitacija hidroelektrane Trebinje i zbrinjavanje otpadnih voda u Gradišci – to su projekti vrijedni 105 miliona eura od kojih je Njemačka odustala, a sve zbog američkih sankcija Miloradu Dodiku. Sad su sve oči uprte u Mađarsku, a premijer Srpske Radovan Višković uvjerava da će sve biti realizovano u februaru naredne godine na ekonomskom forumu u Banjaluci.
„Imamo najveći i najzahtjevniji projekat, a to je revitalizacija mašinske opreme i postrojenja na HET-u mađarska strana traži kompaniju koja će biti i stručno kvalifikovana da može izvesti te radove. Vezano za prečistač otpadnih voda Gradiška i vjetroelektranu Hrgud mi smo proslijedili dokumentaciju i već su odredili ko će sa njihove strane biti partneri u izvođenju tih projekata“, kaže Radovan Višković, predsjednik Vlade Republike Srpske.
Iako je Njemačka prva, javno i zvanično, objavila zbog čega ne želi da sarađuje sa Srpskom, to ne umanjuje činenicu da američke sankcije lebde iznad Republike Srpske i dovode u pitanje mnoge buduće strane investicije. Stručnjaci kažu da baš zato treba pričekati sa hvalospijevima da je Mađarska novi investitor sve dok to ne bude zvanično.
„Nisu to velika sredstva velika su za Republiku Srpsku ali nisu za Mađarsku i bolje da se ralizuju makar sa nekim drugim partnerima jer će ovde privatni intertes i motiv dovesti do investicije. To su projekti koji bi bili korisni kako lokalnim zajednicama tako i građanima koji žive u tim dijelovima Srpske“, kaže Zoran Pavlović, ekonomista.
Treba podsjetiti i na projekte iz 2015. godine koji su potpisani sa Mađarima, ali nisu realizovani. Jedna se odnosi na izgradnju vjetroelektrane Hrgud, a druga na prenos koncesije za izgradnju solarne elektrane Trebinje na jednu mađarsku kompaniju, a detalji o ustupanju koncesije do danas nisu poznati.
„Kad vlast priča o tim projektima bilo bi dobro da javno kažu šta je sve ispotpisivano i kako su ugovori nastali jer ugovori definišu pravai obaveze i ondabi bilo jasno da li mađari mogu da i da li smiju da zarad svojih interesa žrtvuju interese sa njemačkomzarad manjih interesa kad je u pitanju Republika Srpska“, kaže Vukota Govedarica, šef kluba poslanika SDS-a u NS Republike Srpske.
A nije Republika Srpska izgubila finansiranje samo ova četiri projekta. U julu je ostala i bez bespovratnih sredstava za obnovu vodovodne i kanalizacijske mreže u opštinama Doboj, Gradiška, Laktaši, Prijedor, Prnjavor, Teslić, Trebinje i Vukosavlje. U pitanju su takođe milioni.
„Zbog retorike aktuelne vlasti uvedene su sankcije predsjedniku ali to nisu ne samo njemu nego i svim građanima Srpske i iz tog razloga trpimo svi mi, kao što znamo brojni projekti i bespovratna sredstva i sredstva iz projekata pogotovo iz Njemačke zaustavljena su za Srpsku, to je za nas jako loše i možemo reći da svi građani trpe a ne samo jedan čovjek“, ističe Mirjana Orašanin, poslanik SDS-a u NS Republike Srpske.
Da su se Mađari već odomaćili u Bosni i Hercegovini, govori informacija da je prvi čovjek premijera Mađarske Viktora Orbana, milijarder Lerinc Mesaroš, nedavno kupio firmu „Lukavac cement“. Pretpostavlja se da je razlog ove kupovine to što su porezi za rudarske kompanije daleko niži u BiH nego u Mađarskoj. Mesaroš je i veliki igrač u mađarskom građevinskom sektoru zahvaljujući ugovorima koje dobija od državne vlasti, što ga još više čini podobnim za ovo podneblje koje je postalo centrala za državne ugovore preko veze.
(BN) Foto: BN
