Gdje je „ispario“ novac sa računa za posebne namjene?!
„Vlada RS i ustanove uzele 95 miliona sa eskrou računa. Vlada Republike Srpske uzela 60 miliona maraka sa eskrou računa da zakrpi budžet. Vlada odgodila vraćanje miliona na eskrou račun. Vlada Srpske nema novca da vrati 17 miliona na eskrou račun.“ – ovo su naslovi koji su godinama pratili finansijsko stanje Republike Srpske kada je u pitanju eskrou račun.
Republika Srpska je od prodaje državnog kapitala i sukcesije imovine raspolagala sa 1 milijardu i 481 milion maraka na računima posebne namjene.
Taj novac se godinama trošio u razne svrhe, pa je, prema posljednjem Konsolidovanom izvještaju o izvršenju budžeta za 2021. godinu, na računu ostalo svega 3 miliona i 400 hiljada maraka.
„Tri miliona u 1,4 milijarde teži nuli. Gdje je taj novac otišao? Znamo nešto, ali većinu ne znamo. Novac je trošen na koncerte, na primjer, i na stvari od kojih danas nema efekata. Ideja jeste da se ta sredstva utroše u produktivne svrhe koje će dalje da odbacuju novu vrijednost i da budu zamajac privrednog razvoja“ , kaže doktor ekonomskih nauka, Jelena Trivić.
Posljednja informacija Vlade Srpske u kojoj se pominje eskrou račun je iz decembra prošle godine kada je ponovo pomjeren rok za vraćanje 3,4 miliona maraka koji su uzeti 2011. godine za izgradnju bijeljinske bolnice, i to do 31. januara 2024.
Zanimljivo je da je po odlukama Vlade uzeto 17 miliona maraka za izgradnju bijeljinske bolnice, kako piše u dokumentu Konsolidovanog finansijskog izvještaja o izvršenju budžeta za 2021. godinu, a rok za njihovo vraćanje je bio januar ove godine.
Vlada Srpske je uzela 60 miliona maraka u 2019. za izmirenje dospjelih budžetskih obaveza, a rok za vraćanje je takođe bio januar ove godine. Ipak, tačno stanje na eskrou računu je nepoznato, s obzirom na netransparentnost u trošenju budžetskog novca.
„Danas se skoro niko i ne bavi šta se dešava sa eskrou računom, koliko ima sredstava, kako se troši, u koje namjene. Pogotovo što nemamo transparentnost u radu, ja imam osjećaj da tu ima sada svega par stotina hiljada maraka“, poručuje Branislav Borenović, predsjednik PDP – a.
Robne Rezerve Republike Srpske vjerovatno nikad neće ni vratiti svoj dug od 14 miliona maraka, s obzirom na to da su se upisali na listu propalih preduzeća.
„Novac koji se slijeva tu od privatizacije državnog kapitala, može se koristiti samo za revitalizaciju privrede i podizanje privredne aktivnosti. Vlada je promijenila zakon i onda taj namjenski račun koristi nenamjenski kako ona želi“, kaže Siniša Vukelić, novinar i urednik portala Buka.
Željka Cvijanović, koja je prošla kroz dva premijerska mandata u Srpskoj, jedan predsjednički i potpredsjednik je SNSD – a, stranke na vlasti od 2006. godine, tvrdi da ne zna detalje u vezi sa stanjem na eskrou računu.
„Ma ne znam koliko ima na računu. Ne mogu se sjetiti sada. Znate li vi kad sam ja izašla iz Vlade, prije četiri i po godine, ne sjećam se zaista. Znam da je novac uziman i vraćan“, kaže Željka Cvijanović.
Računi posebnih namjena u Republici Srpskoj napunili su se prodajom državnog kapitala u u Telekomu Srpske u iznosu od 1 milijardu i 263 miliona maraka.
Privatizacija kapitala u preduzećima iz naftne industrije RS donijela je 215 miliona maraka, a od Industrije alata u Trebinju milion i po maraka. Poljoprivredni zavod Bijeljina 105 hiljada maraka, a Rudnik krečnjaka i fabrika kreča iz Doboja 60 hiljada.
(BN)
