Dr Blagojević: Podsjećanje za zaboravnog Dodika

U izjavi koju su mediji prenijeli 11. juna ove godine Milorad Dodik je rekao da „u zakonu nemamo dan državnosti, nego Dan Republike Srpske“, čime Dodik pravno neosnovano želi da razdvoji dva pojma koja se u slučaju nastanka Republike Srpske nikako ne mogu razdvojiti.

Evo i zašto je to tako, što bi upravo Miloradu Dodiku trebalo da bude poznato, jer je i on, kako ističe, jedan od stvaralaca Republike Srpske.

Dakle, na zasjedanju održanom 9. januara 1992. godine Skupština srpskog naroda Bosne i Hercegovine, čiji poslanik je bio i gospodin Dodik, donijela je Deklaraciju o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine – Deklaracija broj 02-72/92 od 9. januara 1992. godine.

Kako nas uči komparativno ustavno pravo, ne postoje u svijetu tvorevine koje se zovu republikama, a da iza tog naziva, dakle naziva republika, ne stoji i državnost, u većoj ili manjoj mjeri, zavisno od toga da li se radi o nezavisnoj i suverenoj državi (kakva je, recimo, Republika Italija) ili se, pak, radi o republici kao federalnoj jedinici neke federalno uređene države, koja, iako je federalna jedinica, takođe ima elemente državnosti zbog količine i kvaliteta vlasti koja prema saveznom ustavu pripada toj republici kao federalnoj jedinici, i koja vlast je upravo zbog toga državna vlast.

Zbog toga su sve republike u bivšoj SFRJ prema Ustavu SFRJ (član 3. tog Ustava) bile određene kao države, a Ustav SFRJ je bio na snazi i u trenutku nastanka Republike Srpske.

Prema tome, pojam i naziv republika već u sebi sadrži i državnost, pa je zbog toga Dan Republike Srpske značio, i znači, i dan njene državnosti.

Međutim, ima još jedan detalj iz Deklaracije o proglašenju Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine za koji je, vjerujem, glasao i Milorad Dodik, a koji dodatno potvrđuje sve što je prethodno rečeno.

Naime, u tački 2. Deklaracije doslovno je propisano: „Republika se nalazi u sastavu savezne države Jugoslavije kao njena federalne jedinica“.

S obzirom na to da su republike SFRJ kao njene federalne jedinice članom 3. tog Ustava bile određene kao države, te imajući u vidu da je Deklaracijom od 9. januara 1992. stvorena Republika za koju je tačkom 2. Deklaracije određeno da će pod nazivom Republika ona biti federalna jedinica SFRJ, očigledno je da je i time izražena državnost Republike Srpske i da ona kao takva, to jest kao državna tvorevina, a ne kao autonomna pokrajina, želi biti članica savezne države Jugoslavije

Uostalom, svoju državnost Srpska je izrazila i u tački 4. Deklaracije od 9. januara 1992. godine, propisavši da će se osnove njenog DRŽAVNOG sistema urediti njenim ustavom.

Stoga i ovi detalji iz Deklaracije od 9. januara 1992. godine neoborivo govore da je taj datum ne samo dan nastanka nego je to istovremeno i dan državnosti Republike Srpske.

Ako je tako, a jeste, onda Republika Srpska može samo Deveti januar imati kao Dan svoje državnosti i zato to ne može biti Sretenje, uz svo dužno poštovanje tog praznika, jer Republika Srpska nije stvorena 15. februara.

Zato je insistiranje na tome da se odjednom, po volji nekoliko pojedinaca, umjesto Devetog januara sada Sretenje slavi kao dan državnosti Republike Srpske, svojevrsno nasilje nad istorijom, koje nema ne samo istorijsko nego ni pravno ni političko niti bilo koje drugo uporište.

Osim toga, uvesti sada Sretenje kao dan državnosti Republike Srpske bilo bi pravno nemoguća misija, jer to sasvim izvjesno ne bi bilo prihvaćeno u Vijeću naroda Republike Srpske, budući da je to istovremeno i Dan državnosti Republike Srbije,  zbog čega sve to u krajnjem neće izdržati ni ustavnosudsku kontrolu od strane većine sudija Ustavnog suda BiH.

Dr Milan Blagojević/BN