Beogradske veze opozicije u Srpskoj i sudski proces protiv Dodika

Nema nikakve sumnje da ispod političke površine u Republici Srpskoj funkcionišu vrlo jake veze sa režimom u Srbiji, koje u značajnoj mjeri diktiraju ponašanje ovdašnjih stranaka. Što se tiče vladajućih stranaka one su u značajno  većoj mjeri u korelaciji sa politikom Aleksandra Vučića, dok su stranke opozicije u jednom različitom rasponu od potpune korelacije do potpunog antagonizma.

Kao dobar lakmus papir može da posluži odnos prema sudskom procesu koji se vodi protiv Milorada Dodika  na Sudu BiH, sa najavljenom radikalizacijom političkih odnosa unutar BiH i kontramjerama koje najavljuje vlast u Republici Srpskoj u slučaju donošenja optužujuće  presude.

I dok vlast iz RS vrši kontinuiran pritisak na pravosuđe uoči donošenja presude, različitim prijetnjama i ucjenama, iz Srbije je stigla nedvosmislena podrška Dodiku od strane predsjednika Aleksandra Vučića, koji je izjavio da se nada da će presuda biti razumna i da se plaši velikih problema u slučaju optužujuće presude.

“Sa oduševljenjem bih dočekao oslobađajuću presudu”, kazao je Vučić. On je dodao da je riječ o besmislenom progonu Dodika i lošem signalu koji se šalje Republici Srpskoj.

Time se Vučić, koji je u velikim unutrašnjim problemima u Srbiji, otvoreno stavio na stranu Dodika, a što nije ništa novo imajući u vidu sve političke i druge veze dvojice lidera. Te relacije prate sve koalicione stranke vladajućeg SNSD-a, nastojeći da se što bolje pozicioniraju u odnosu na uticaj koji ima vlast iz Srbije na ovdašnje političke prilike.

Šarenilo opozicije

Na istom pitanju se jasno pokazala sva raznolikost opozicije u Srpskoj.

Iako se po pitanju odnosa prema sudskom procesu koji se vodi protiv Milorada Dodika svi manje-više slažu da je u pitanju politički proces, kada je u pitanju politički odgovor iz Republike Srpske, stav opozicionih stranka je različit. On se najjasnije pokazao na jučerašnjoj sjednici Vlade RS sa načelnicima i gradonačelnicima opština i gradova RS, na kojem se pokušalo napraviti političko jedinstvo svih stranka iz Srpske kao odgovor na sudski proces.

Tako je SDS koji je slične situacije prolazio više puta, negativno odgovorio na poziv Vlade RS, jasnom porukom da nijedan pojedinac nije iznad interesa Republike Srpske, podsjećajući da su brojni njegovi funkcioneri u sličnim situacijama pritisaka odstupali sa pozicija podređujući lični interes opštem. Nisu propustili da podsjete i na ponašanje Milorada Dodika kada je svojevremeno u saradnji sa strancima podržao političku eliminaciju bivšeg predsjednika RS Nikole Poplašena.

Iako postoje određene političke relacije SDS-a sa vlašću u Beogradu, više na nivou lokalnih zajednica, SDS je očigledno na kontrastavu u odnosu na zvaničnu politiku Beograda.

Što se tiče PDP i njenog lidera Draška Stanivukovića on je jedini koji se odazvao iz opozicije na poziv Vlade RS i time jasno pokazao da je u političkoj korelaciji sa vlastima Srbije. U ne manjoj mjeri neko što je to stranka Narodni front Jelene Trivić, koja ipak nije imala svoje predstavnika sa lokalnog nivoa, ali koja bi bez sumnje bila na istom fonu.

Za razliku od njih stranka Za pravdu i red Nebojše Vukanovića je vrlo principijelna i jasna kada je u pitanju Aleksandar Vučić, kao i proces koji se vodi protiv Milorada Dodika i odbila je bilo kakvo učestvovanje u tzv. „politici jedinstva“ sa vladajućom koalicijom u Srpskoj, smatrajući da se radi o lažnoj nacionalnoj politici sa ciljem očuvanja pozicija vlasti po svaku cijenu.

Šta poslije presude?

Imajući u vidu informacije koje su procurile u javnost, prije svega iz redova SNSD-a, da će Dodikova presuda da bude šest mjeseci uslovne kazne i 10 godina zabrane političkog djelovanja, vrlo je moguće da sve najave oštrih reakcija od strane vlasti u Republici Srpskoj ostanu samo dio političkog folklora i prijetnji uprazno, a što se pokazalo više puta kada je u pitanju Dodik. Odnosno da sve tenzije ipak splasnu, a da su one više u funkciji pritiska na Sud BiH u ovoj fazi, jer treba računati da će se i nakon presude koja je najavljena za sedam dana, proces odugovlačiti žalbenim postupcima i da će cijeli taj period biti popunjen spektrom političkih pritisaka i ucjena.

Opozicija će očigledno morati, pored odnosa prema Dodiku, imati daleko jasniji stav i prema vlasti u Srbiji, koja je u značajnim problemima sa neizvjesnim ishodom sve većih unutrašnjih problema. Naravno da bi tamošnjoj vlasti neka vrsta prebacivanja loptice u dvorište Republike Srpske odgovaralo i da Dodik prihvata da učestvuje u toj igri i zbog svoje pozicije, ali i lojalnosti prema Aleksandru Vučiću.

Što se opozicije tiče, vrlo je moguće da Draško Stanivuković kao novi ambiciozni lider PDP-a igra svoju igru i da je postavljen za rezervnog igrača Aleksandra Vučića, ali i dijela međunarodne zajednice, koji bi u slučaju unutrašnje krize odnosa u SNSD-u, nakon političke eliminacije Dodika, imao prije svega zadatak da preuzme dio njegove strukture, a što je uspješno uradio u Banjaluci kada je pobjedio na lokalnim izborima.

SDS i Za pravdu i red nemaju šta da izgube, jer im politika vladajućeg SNS-a iz Srbije nikada i nije bila naklonjena, osim što su prema SDS-u bacali, s vremena na vrijeme, slabe signale saradnje i mrvice sa stola vlasti. Ipak, ništa u mjeri koje bi SDS obavezale na neku vrstu lojalnosti.

Procesi koji su pokrenuti u Srbiji, kao i loša pozicija tamošnje opozicije koja je nejedinstvom, neprincipijelnim i kolebljivim stavovima, izgubila podršku glasača, mogu da budu neka vrsta nauka ovdašnjoj opoziciji u Srpskoj kakvu politiku od nje očekuju građani koji žele promjene aktuelnih politika.  U svakom slučaju ti procesi, kao i načini odgovara na njih, u velikoj mjeri će odrediti i buduće političke odnose u Republici Srpskoj.

ISTOK