Iz Uprave za indirektno oporezivanje BiH juče je saopšteno da su prvi put od uspostavljanja ove institucije prihodi od indirektnih poreza premašili deset milijardi KM, navodeći da je prošlog petka na njihovom jedinstvenom računu bilo prikupljeno 10.050.302.619 KM.
– Riječ je o prihodima od PDV-a, akciza, carina i putarina. Prema trendovima u naplati, do kraja ove godine očekujemo da će biti prikupljeno oko 10,6 milijardi KM – navodi se u saopštenju UIO BiH.
Prema ranijim podacima Uprave, u toku cijele prošle godine bilo je prikupljeno devet milijardi i 926 miliona KM, a godinu ranije osam milijardi i 445 miliona KM, dok je tokom 2020. godine prikupljeno sedam milijardi i 229 milina maraka.
Ostvareni prihod od indirektnih poreza dijeli se na tri dijela, za državne institucije, entitete i Brčko distrikt, a koliko će građani od toga imati koristi, zavisi od toga kako će novac biti raspoređen u budžetima.
Izvršna direktorica prijedorskog Udruženja za zaštitu potrošača “Don” Murisa Marić kaže za “Glas” da građani Srpcke uopšte ne znaju kakve benefite imaju od plaćanja PDV-a.
– Nije ni čudno što su prihodi svako malo rekordni s obzirom na visoke cijene zahvaljujući kojima se i slilo najviše novca u sistemu PDV-a. Zbog poskupljenja proizvoda i usluga građani živi sve teže, svakodnevnom potrošnjom doprinose ubiranju tolikog poreza, ali uopšte ne znaju za šta se taj novac troši jer se njime upravlja netransparentno – istakla je Marićeva.
I ekonomista Zoran Pavlović saglasan je da građani ne osjete korist od rasta prikupljenih prihoda.
– Otplata kredita i ulaganje u infrastrukturu pojedu prihode od indirektnih poreza budući da velika zaduženja imaju prioritet. Rekordne brojke građanima ne znače ništa jer se novac ne troši na način koji bi im obezbijedio bolji život – tvrdi Pavlović.
Profesor na Ekonomskom fakultetu Univerziteta u Banjaluci Goran Radivojac kaže za “Glas” da su građani prvi u redu kad treba od njih naplatiti porez, a treći kad treba raspodijeliti sredstva.
– Finansiranje institucija BiH i servisiranje spoljnog duga su u prvom redu naplate, a tek nakon toga entiteti i institucije koje imaju direktan uticaj na svakodnevni život građana. Sadašnji način raspodjele ne prati potrebe građana, pogotovo što iz budžeta BiH ne ide ni marka za penzionere, zdravstvene radnike, prosvjetu i slično – rekao je Radivojac.
S druge strane, ekonomista Miloš Grujić navodi da građani ipak mogu osjetiti određeno poboljšanje rastom prihoda.
– Činjenica je da se dio poreza vrati građanima. Dio tog novca se slije u budžet, a na vladama je da rasporede novac. Ukoliko ga je više, to može dovesti do rasta subvencija poljoprivredi, privredi i slično – navodi Grujić i dodaje da je rast prihoda posljedica inflacije jer se bilježi veći promet, ali ne i stvarna potrošnja.
Raspodjela
Prihodi od indirektnih poreza za 11 mjeseci ove godine iznosili su 9,727 milijardi KM, a nakon povrata PDV-a privredi za raspodjelu korisnicima otišlo je 7,743 milijarde.
Za finansiranje državnih institucija u tom periodu, prema podacima UIO, raspoređeno je 937 miliona KM, FBiH je pripalo 4,198 milijardi, Republici Srpskoj 2,314 milijardi, a Brčko distriktu 234 miliona KM, sa pripadajućim spoljnim dugom.
Glas Srpske
