Sabor SPC u znaku pritisaka, kadrovskih rokada i „nevidljivih“ kamera

Poglavar SPC, koji predsedava Saborom, liturgiju je služio sa 38 od 56 srpskih vladika, računajući i episkope „penzionere“ u prisustvu princa prestolonaslednika Filipa Karađorđevića i Vladimira Roganovića, direktora Uprave za saradnju sa crkvama i verskim zajednicama uz nekoliko desetina vernika, uključujući sveštenike, monaštvo i bogoslove.

Sa malo vernika, Informativna služba SPC nije najavila vreme početka liturgije, i bez obraćanja patrijarha Porfirija (Perića), ovogodišnje majsko zasedanje najvišeg crkveno-zakondavnog i jerarhijskog tela SPC počelo je, kako bi to rekao pokojni vladika Atanasije (Jevtić), „mutavo“.

Prema nezvaničnim najavama iz crkvenih izvora, teško da će se to stanje „pred svetom“ zadržati i tokom tri radna dana Sabora koja počinju danas u zagrobnoj kripti Svetosavskog hrama pod, navodno, isključenim kamerama i mikrofonima baš zbog saboravanja srpskih vladika.

Na sajtu Srpske patrijaršije pre dva dana najavljeno je da će, „prema proceduri određenoj Poslovnikom o radu, zasedanje početi usvajanjem dnevnog reda koji čine prispeli predmeti koje je dostavio Sveti arhijerejski sinod, a nastavlja se razmatranjem izveštaja o arhipastirskom radu svih eparhijskih arhijereja, centralnih crkvenih tela, organa i zavoda, da bi na kraju zasedanja Sabor izdao saopštenje za javnost“.

To je teorija, sinodski predlog dnevnog reda podložan je primedbama i izmenama učesnika Sabora, a eparhijski izveštaji, bar na ovom „blic“ Saboru, kako spekulišu izvori našeg lista, neće biti jedina tema, pogotovo što se u sinodskim predmetima nalaze nova kadrovska rešenja, podele postojećih i osnivanje nove eparhije SPC.

Iako je patrijarh Porfirije do sada uspešno amortizovao bilo kakvo izjašnjavanje Sabora o važnim događajima u Srbiji, uključujući i Kosovo i Metohiju, kao najbolnije nacionalno i državno pitanje, štiteći režim Aleksandra Vučića od bilo kakve crkvene kritike, sad će se, kako stvari stoje, višemesečni studentski i građanski protesti naći na saborskom dnevnom redu.

Povod je dao sam patrijarh Porfirije skandaloznom crkveno nedefinisanom posetom Moskvi pod „firmom“ primanja ruskog doktorata.

Poglavar SPC kao prvi među jednakima, bar Saboru arhijereja, ako ne i vernicima, duguje objašnjenje zašto je „patrijarh srpski“ postao „kurir“ predsednika Republike i u čije je ime je u susretu sa predsednikom Ruske Federacije Vladimirom Putinom ocenio da se „u Srbiji ovih dana događa ‘obojena revolucija’“.

Moguće da se u trenutnom odnosu saborskih snaga, priča se da tri četvrtine saborskog tela „kontrolišu“ patrijarh Porfirije i, čak znatno više, vladika bački Irinej (Bulović) bruka iz Moskve prođe bez posledica. Bar je neće biti u zvaničnom saopštenju vladike Irineja bačkog.

Zato bi na tapetu mogle da se nađu vladike, njih šestorica, koji su javno reagovali na natpise episkopa kruševačkog Davida (Perića) koji je kasnije negirao da je studente u buntu nazvao „srpskim ustašama“.

Za raspravu na ovu temu, kako je spekuliše u vrhu SPC, spremaju se obe „strane“, a iz spornog teksta vladike Davida, čiji se spisi mogu čitati na razne načine, jasno je jedino da je i bio namenjen za „kućni obračun“.

Iako u delu SPC ne isključuju mogućnost da se patrijarh Porfirije našao u „makazama“ između predsednika Republike i svog uticajnog duhovnog oca, koji navodno ima zasluge i za nedavnu Perićevu blamažu u Moskvi, ne isključuje da će poglavar SPC nastaviti sa svojom taktikom „burazerskog zavrtanja ruku“ braći arhijerejima nepodobnim po raznim osnovama.

U Patrijaršiji se spekuliše da je novi vid patrijarhovog disciplinovanja pojedinih vladika „ponuda koja se ne odbija“ – penzionisanje ili podela eparhije, jer aktuelni poglavar SPC i vladika bački još navodno nisu namirili „dugovanja“ za glasove na izbornom Saboru 18. februara 2021, a i broj patrijarhovih ambicioznih vikara nikad nije bio veći u istoriji SPC.

„Glasačka mašina“ u Saboru ima svoju cenu, a mogli bi da je plate episkopi koji ne čine „glavni tok“ srpskog pravoslavlja koji neki prepoznaju u vladiki bačkom i patrijarhu. U patrijaršijskim izvorima sumnja se da je model „penzija ili podela eparhije“ uoči Sabora isproban i na episkopu banatskom Nikanoru (Bogunoviću).

Jedan od malobrojnih preostalih ruskih đaka u Saboru SPC, vladika Nikanor, čija je smena više puta pominjana, dva dana uoči Sabora posle nedeljne liturgije u beogradskom Svetosavskom hramu imao je razgovor „u četiri oka“ sa patrijarhom.

Osim njegovog slučaja pominje se i navodno „penzionisanje“ episkopa banjalučkog Jefrema (Milutinovića), čiji je vikar vladika marčanski Sava (Bundalo) već viđen za „naslednika“.

Prema nezvaničnim najavama, na udaru bi mogao da se nađe vladika žički Justin (Stefanović), nepodoban za vladiku bačkog po više osnova – političkih, duhovnih…, kao i episkop nemački Grigorije (Durić), jedni koji je javno i bezrezervno podržao studente u buntu, mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije (Mićović) sa kojim navodno patrijarh nije baš u velikoj ljubavi, kao ni vladika bački.

Promene se očekuju i u Bihaću i Slavoniji, kao i na upražnjenim katedrama u Zagrebu i Beču, gde bi, najverovatnije trebalo da dođe do „kadrovske rokade“.

Osim od podela eparhija, od Žiče do Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke, glavna crkvena tema uoči Sabora je osnivanje nove „smederevske eparhije“.

Ona bi trebalo da dobije delove sadašnjih eparhija: Šumadijske, Braničevske, Valjevske, kao i Grocku koja pripada Arhiepiskopiji beogradsko-karlovačkoj. Pojedine vladike su o planiranim promenama eparhijskih granica već obavestile svoje sveštenike.

Za episkopa nove eparhije, navodno na zahtev Aleksandra Vučića, koji lobira preko ministra kulture Nikole Selakovića, trebalo bi da bude izabran arhimandrit Petar (Dragojlović), iguman manastira Pinosava u Kusatku.

Osim što je Vučić početkom marta obilazeći Podunavski okrug posetio i hvalio baš ovaj manastir, njegov iguman u naprednjačkim i crkvenim krugovima slovi kao „duhovnik“ Vučićevih „lojalista“, od kojih je bar 200, u čemu se slažu crkveni i SNS izvori, 15. marta bilo u Predsedništvu Srbije, za svaki slučaj.

Da li će posle „ćaci“ predsednika Srbija dobiti i „ćaci“ episkope odlučiće Sabor SPC u tri radna dana majskog zasedanja.

Odbijanje

Patrijarh Porfirije na tron Svetog Save došao je sa hipotekom „državnog projekta“. Uprkos uslugama Andrićevom vencu“ i novcu koji se u Patrijaršiju sliva iz državnog budžeta, kako se priča, nije mu uslišen zahtev da SPC za svoje potrebe dobije zemljište u blizini Vučićevog Ekspa. Takođe se spekuliše da je propao i patrijarhov pokušaj da se reši nekih svojih najbližih saradnika, koji ga kao „flaster“ prate na svakom koraku , a koje je „nasledio“ od pokojnog patrijarha Irineja kao proverene „kanale“Andrićevog venca sa Patrijaršijom.

Ručkovi i izložba

Danasu je nezvanično potvrđeno da će učesnici Sabora ići na ručak u Dvor i kod predsednika Republike. Za večeras u Muzeju SPC u Patrijaršijskom dvoru u Beogradu najavljeno je otvaranje izložbe povodom 80 godina od smrti vladike Dositeja niškog i mitropolita zagrebačkog pod nazivom „Služitelj mira i ljubavi“, čiji su autori sveštenici Dalibor Midić i Budimir Kokotović kao i Zvezdana Ostojić. Ovaj srpski arhijerej je tokom Drugog svetskog rata bio žrtva ustaškog zatvorskog mučenja u NDH. U besvesnom stanju prebačen je u rodni u Beograd, gde je od posledica torture preminuo 13. januara 1945. u manastiru Vavedenju na Senjaku, gde je i sahranjen.

Cenzura, selidba, podela

Informativna služba SPC, koja je od osnivanja na jesenjem redovnom Saboru 1999. nalazila u Patrijaršijskom dvoru u Beogradu, nedavno je preseljena u Zemun. Ukoliko se ostvare najave o patrijarhovim namerama da Arhiepiskopiju – stari deo grada, Novi Beograd i Zemun, gde su preko Save za episkope viđeni njegovi vikari, to bi bio informativni crkveni presedan.

Na stranu što se priča da je unutar SPC – od sveštenika do episkopa – uvedena cenzura, čak i navodna internet provera poruka i „lajkova“ na društvenim mrežama kako informacije ne bi „curele“ u medije.

Danas.rs