Nema ništa od Dodikovog obećanja da će borci RSK imati isti status kao borci VRS

Prije tačno dvije godine, predsjednik Republike Srpske i lider SNSD Milorad Dodik obećao je izjednačavanje statusa bivših boraca Srpske vojske Krajine s bivšim borcima Vojske Republike Srpske.

Povodom tadašnjeg obilježavanja godišnjice “Oluje”, odnosno pogroma i progona skoro kompletnog srpskog stanovništva s područja Like, Banije i Korduna, Dodik je javno najavio da će Republika Srpska i njene institucije odlučiti da borci nekadašnje Republike Srpske Krajine u Srpskoj imaju ista prava kao i ratni veterani VRS.

Međutim, od tada je prošlo pune dvije godine, a o regulisanju statusa prognanih Krajišnika i izjednačavanja njihovih boračkih prava s pravima boraca VRS, i dalje, nema “ni abera”.

Inače, ovih dana nadležni iz Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite u Vladi RS najavljuju pisanje novog Zakona o pravima boraca, kojim će biti regulisan status onih koji su s puškom u ruci branili i odbranili Republiku Srpsku.

Uskoro bi, prema najavama, trebalo da bude formirana i Radna grupa za izradu tog zakona, a da li će u novom Zakonu o pravima boraca svoje mjesto naći i bivši borci Srpske vojske Krajine, pokušali smo da dobijemo odgovor u resornom ministarstvu. Iako smo pitanje o tome na adresu Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite RS poslali još prošle sedmice, bilo kakvu povratnu informaciju nismo dobili.

Prema odredbama važećeg Zakona o pravima boraca, vojnih invalida i porodica poginulih boraca Republike Srpske, u članu 2 stoji da status borca imaju oni „koji su učestvovali u oružanim akcijama, odnosno oružanoj borbi na teritoriji bivše SFRJ u sastavu oružanih snaga i snaga državne bezbjednosti SFRJ i vojnih formacija pod komandom tih snaga, u periodu od 17. avgusta 1990. do 18. maja 1992. godine, za odbranu SFRJ, odnosno Republike Srpske, kao i oni koji su u ratu u bivšoj SFRJ, odnosno BiH u periodu od 19. maja 1992. godine do 19. juna 1996. godine, kao pripadnik oružanih snaga Republike Srpske, obavljali vojne i druge dužnosti za odbranu Republike Srpske

Zanimljivo je da status borca, prema aktuelnom zakonu, uživaju čak i osobe koje su učestvovale u antifašističkoj i oslobodilačkoj borbi tokom 20. vijeka kao pripadnik Srpske, Crnogorske ili Jugoslovenske vojske, ili kao borac Narodnooslobodilačkog rata, ali ne i Republike Srpske Krajine.

Istine radi, Republika Srpska Krajina pominje se u članu 5, koji govori o ratnim vojnim invalidima. Tamo se kaže da status RVI ima osoba koja je kao pripadnik oružanih snaga Republike Srpske Krajine, a za odbranu Republike Srpske, zadobila vojni invaliditet.

To, u prevodu, znači da mu se priznaje taj status ako je ranjen na području BiH. Međutim, sadašnji zakon ne priznaje prava po osnovu rane, povrede ili pogibije u slučaju da su se desili na području RSK, odnosno izvan područja BiH. Pripadnicima Srpske vojske Кrajine jedino je priznato učešće u JNA i Vojsci Jugoslavije od 17. avgusta 1990. do 19. maja 1992. godine, kao i ono što su neki borci iz RSK ostvarili u vojnim poštama VRS.

Podsjećamo, jedan ratni veteran Srpske vojske Krajine, koji nije želio da mu otkrivamo ime, još prije dvije godine izrazio je sumnju da će bilo šta od onoga što je obećavao predsjednik Srpske biti ispunjeno.

Tada nam je rekao da je Dodikova priča o tome kako će u pravima biti izjednačeni borci Vojske Republike Srpske i Srpske vojske Кrajine “čista ubleha”, jer su njemu i njegovim saborcima, kako tvrdi, upravo za Dodikove vladavine ukinuta boračka prava koja su do tada imali.

– Bio sam pripadnik Srpske vojske Krajine od prvog do posljednjeg dana, do “Oluje”. Učestvovao sam i u borbama za proboj Koridora. Bio sam borac prve kategorije, takav sam status imao u Republici Srpskoj, sve do 2014. godine – pričao je naš sagovornik.

Objašnjava da je sve do 2014, kada su pozvani na reviziju, borci iz RSK bili izjednačeni sa borcima VRS i Vojske Jugoslavije.

– Imao sam dupli staž, borački dodatak, status borce prve kategorije. A onda su mi 2014. godine nakon revizije sve to oduzeli. Ostao mi je priznat samo borački staž za vrijeme dok je na području bivše Republike Srpske Krajine bila JNA, a to je potrajalo 3 mjeseca – naveo je krajiški ratni veteran iz okoline Benkovca.

– Kad sam dobio rješenje, kojim mi se oduzimaju sva prava bio sam šokiran. Otišao sam u Boračku organizaciju u Laktašima da mi objasne šta se dešava. Rekli su mi, eto, propisi su se promijenili, Srpska vojska Krajine je po tim propisima paravojna formacija i ne možete dobiti nikakva prava – pričao je ovaj Dalmatinac.

Dodao je i da se dobro sjeća ko je tada bio na vlasti i ko je krojio sudbinu i njemu i njegovim zemljacima – Milorad Dodik je bio predsjednik Republike Srpske, a Petar Đokić ministar za rad i boračko-invalidsku zaštitu RS.

– Pošto smo izgubili sva prava i u Hrvatskoj, kao “pobunjenici”, čak i pravo na penziju, stanove nad kojima smo imali stanarsko pravo i vaučere za privatizaciju, mi smo, eto, ostali bez ičega. Ni domovine, ni otadžbine – zaključio je demobilisani borac Srpske vojske Кrajine.

Predsjednik Udruženja “Veterani odbrambeno-otadžbinskog rata RS”, Risto Jeftić, za Srpskainfo kaže da je to udruženje još prije četiri godine pokrenulo pitanje izjednačavanja prava boraca nekadašnje RSK sa borcima VRS.

 Tim ljudima je nanesena ogromna nepravda koju bi trebalo što prije ispraviti. Kao pripadnik VRS osjećam dio odgovornosti za ono što im se desilo, jer znamo da je bio potpisan sporazum između Vojske Republike Srpske i Srpske vojske Krajine o saradnji i zajedničkoj zaštiti tih teritorija – podsjeća Jeftić.

Ako je takav sporazum bio potpisan, dodaje on, onda je bilo logično i to da borci nekadašnje RSK imaju ista prava kao i borci VRS u odbrani srpskih teritorija.

– Naša braća iz Krajine trenutno ne mogu da obezbijede ni osnovna prava. To pitanje sigurno treba da se pokrene. Moje mišljenje je da svi pripadnici Srpske vojske Krajine, koji su ostali da žive na teritoriji Republike Srpske, treba da ostvaruju ista prava kao i borci VRS. Za one koji su izbjegli u Srbiju, a takvih je većina, vlast u Srbiji trebalo bi da snosi troškove koje izdvaja za one koji su tokom rata imali potpisan ugovor sa Vojskom Jugoslavije – smatra Jeftić.

(Srpskainfo) Foto: Arhiva