Ovo su samo neke o urbanih legendi koje decenijama prate grad na Vrbasu. Neke od tih legendi su “stvar utiska”, a neke naprosto izmišljotina.
A šta je stvarnost? Priču o Banjaluci kao “gradu žena” juče su, povodom Osmog marta, ponovo pokušali aktuelizovati trgovci željni profita i političari željni medijske pažnje.
A šta se krije iza gomila cvijeća i poklončića upakovanih u celofan društvernog licemjerja? Da li je Banjaluka zaista grad žena?
Statistički nije. Posljednji podaci o broju stanovnika, a radi se o procjeni stanovništa iz 2023. godine, koju potpisuje Republički zavod za statistiku, u Banjaluci živi 89.158 muškaraca i 96.526 žena.
Radi se, dakle, o razlici od 7.368 ljudskih bića, što je u odnosu na ukupan broj stanovika, razlika od svega 3,9 %. U Banjaluci, prema ovim podacima, živi 185.684 ljudi oba pola.
Iako je statistički Banjaluka uvijek bila grad, kao i svi drugi gradovi, dakle zajednica u kojoj živi tek nekoliko procenata više žena nego muškaraca, priča o “7 na jednoga” opstaje decenijama.
Ova urbana legenda potiče vjerovatno otuda što su Banjalučanke u novijoj istoriji bile mnogo prisutnije u javnosti, nego stanovnice većine drugih gradova u regionu.
– Još krajem 19. i početkom 20. vijeka Banjalučanke su radile u fabrikama, studirale na univerzitetima, bile vlasnice krojačkih salona i sindikalne aktivistkinje. Zbog povoljnog geografskog položaja u Banjaluci je uticaj zapadne kulture bio jači nego u drugim gradovima BiH, što je vjerovatno imalo uticaja i na javnu vidljivost žena, pa i na stvaranje ove urbane legende – rekla je ranije za Srpskainfo politikologinja i aktivistkinja Dragana Dardić iz Helsinškog parlamenta građana Banjaluka.
Ipak, gradska administracija na čelu sa tadašnjim gradonačelnikom Igorom Radojičićem se 2019. godine propisno obrukala promovišući kontroverzni stiker „7 na 1” i predstalvjajući žene kao dio „turističke ponude grada“, a Banjaluku kao „raj za muškarce“ željne zabave i provoda.
Ova “promocija turističkih potencijala grada” je brzo prekinuta, zbog komentara da je stiker “7 na1” seksistička, mizogina laž, uvredljiva za Banjalučanke i za sve žene.
Aktuelna gradska vlast do sada nije imala sličnih “fulova”, naprotiv ekipa Draška Stanivukovića se ponosi što je Banjaluka lider po učešću žena u organima odlučivanja.
To je, doduše istina, ali učešće Banjalučanki u lokalnoj vlasti nije od juče i nije (samo) zasluga PDP.
Skupština grada ima 31 odborničo mjesto, od kojih 6 pripada ženama odbornicama. Za domaće političke prilike to je odličan rezultat. Ipak, ne treba zaboraviti da u Klubu odbornika PDP sjedi samo 1 žena, dok Klub SNSD ima čak 4 odbornice.
U Gradskoj upravi su rukovodeće pozicije podijeljene manje više ravnopravno, između muškaraca i žena, što gradonačelnik Draško Stanivuković uvijek rado ističe.
– Ispostavilo se da su među mojim saradnicima žene u većini. Najbolje ideje, uostalom, dolaze od naših dama, koje su, ako ćemo pravo, i odgovornije od nas muškaraca – rekao je Stanivuković povodom Osmog marta, nakon što je na Trgu Krajine “damama” podijelio cvijeće i slikao s njima.
Dama na koju je posebno ponosan je Mirna Savić – Banjac, predsjednica Gradskog odbora PDP, koju je imenovao za gradsku menadžerku. I ona tvrdi da su žene u Banjaluci “apsolutno ravnopravne”
– Žene su apsolutno ravnopravne i dovoljno snažne da svojim radom i trudom zauzmu najviše funkcije – rekla je Mirna Savić – Banjac.
Ipak, poznavaoci prilika tvrde da je Stanivuković, jednostavno, nakon izbora na čelo PDP, zaokupljen “visokom politikom” i promovisanjem samog sebe, pa nema vremena da se bavi gradonačelničkim poslom.
Srećom, ima gradsku menadžericu, koja je preuzela taj teret.
Stanivuković često ističe da je “Banjaluka porodica”, a sebe predstavlja kao ponosnog zaštitnika tradicionalnih porodičnih vrijednosti.
Kao i u svakoj tradicionalnoj porodici i u Banjaluci se zna red: vladaju, uglavnom, muškarci, a rade, uglavnom, žene.
